چکیده:
متون دینی- اخلاقی و همچنین پژوهشهای روانشناختی اخیر بر نقش صبر در ارتقای سلامت روان تاکید فراوان کردهاند. در پژوهش حاضر مدلی ارائهشده است که در این مدل، نقش واسطهای مولفههای صبر در ارتباط میان پنج عامل بزرگ شخصیت و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مورد بررسی قرارگرفته است. بنابراین هدف این پژوهش تعیین نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیشبینی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با واسطهگری مولفههای صبر بوده است. جامعهی آماری پژوهش کلیهی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه پیام نور شیراز که در نیمسال دوم سال تحصیلی 94- 93 مشغول تحصیل بودند را شامل میشود. از میان این افراد، تعداد 296 دانشجو به روش نمونهگیری خوشهای بهعنوان گروه نمونه انتخاب شدند و با تکمیل فرم کوتاه پرسشنامهی پنج عامل بزرگ شخصیت، مقیاس صبر و پرسشنامهی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در این پژوهش شرکت کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که پنج عامل بزرگ شخصیت به غیر از عامل گشودگی در تجربه توانستند بهصورت مستقیم مولفههای صبر و راهبردهای مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان را پیشبینی نمایند. همچنین عوامل توافق پذیری (09/ 0 =β؛ 0001/ 0 P)، وظیفه گرایی (04/ 0 =β؛ 0001/ 0 P)، و روان نژندگرایی (04/ 0 =β؛ 0001/ 0 P) به صورت غیرمستقیم راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان را پیش بینی نمودند و در این میان، مولفه های متعالی شدن و استقامت نقش واسطه ای را ایفا کردند. راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان نیز توسط عوامل وظیفه گرایی (09/ 0 =β؛ 0001/ 0 P) بهصورت غیرمستقیم پیشبینی شد و مولفهی رضایت صبر نقش
واسطهای نشان داد. از یافتههای این پژوهش میتوان اینگونه نتیجهگیری کرد که مولفه های صبر میتواند
به عنوان متغیر واسطهای تاثیر ویژگیهای شخصیتی منفی (مانند، روان نژند گرایی) بر راهبردهای تنظیم هیجان را تعدیل و اثرات ویژگیهای شخصیتی مثبت )مانند، توافق پذیری و وظیفه گرایی( بر این راهبردها را تقویت نماید. بنابراین به روانشناسان پیشنهاد می شود که به منظور افزایش توانایی مراجعان در تنظیم هیجانات خویش از راهبردهای آموزشی صبر استفاده کنند.
خلاصه ماشینی:
همچنین عوامل توافق پذیری (٠/٠٩ =β؛ ٠٠٠٠١>P )، وظیفه گرایی (٠/٠٤ =β؛ ٠٠٠٠١>P ) و روان نژندگرایی (٠/٠٤- =β؛ ٠٠٠١>P ) به صورت غیرمستقیم راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان را پیش بینی نمودند و در این میان ، مؤلفه های متعالی شدن و استقامت نقش واسطه ای را ایفا کردند.
راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان نیز توسط عوامل وظیفه گرایی (٠/٠٧- =β؛ ٠٠٠٠١>P ) و روان نژندگرایی (٠٠٩=β؛ ٠٠٠٠١>P ) به صورت غیرمستقیم پیش بینی شد و مؤلفه ی رضایت صبر نقش واسطه ای نشان داد.
Schnitker / / مثبت را افزایش می دهد (اشنیتکر، ٢٠١٢؛ اشنیتکر و امونز١، ٢٠٠٧)، در این پژوهش نقش واسطه ای مؤلفه های صبر در ارتباط میان پنج عامل بزرگ شخصیت و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان مورد بررسی قرار گرفته است .
در این پژوهش ها اهمیت و کارآمدی صبر در کاهش اضطراب و افسردگی (حسین ثابت ، ١٣٨٧؛ سلطان نصیر، علیزاده عصار و رحمتی، ١٣٩٣)، صبر و رابطه منفی آن با ناامیدی (خرمائی، فرمانی و سلطانی، ١٣٩٣الف ؛ خرمائی و فرمانی، ١٣٩٣الف )، صبر و رابطه مثبت آن با امیدواری (غباری بناب و خدایاری فرد، ١٣٧٩؛ خرمائی، زارعی، مهدی یار و فرمانی، ١٣٩٣)، صبر و رضایت زناشویی (فرمانی، خرمائی و دوکوهکی، ١٣٩٣)، صبر و سلامت روان (فرمانی، خرمائی و بانشی، ١٣٩٣؛ فرمانی و پانی، ١٣٩٤)، صبر و خودکنترلی (خرمائی، فرمانی و یزدانی، ٢٠١٧) و صبر و اهمال کاری دانش آموزان (فرمانی، درخشان و خرمائی، ١٣٩٤) مورد بررسی قرار گرفته است .