چکیده:
از مسائل مهم و مورد پژوهش در ادبیات تجارت جهانی، سنجش و ارزیابی درجه رقابت پذیری و انحصار در بازارها و تعیین ساختار بازار بین المللی است. از دیرباز یکی از اهداف اصلی کشورها در عرصة تجارت جهانی به دست آوردن سهم بیشتر در بازار بینالمللی است. ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان انار در دنیا محسوب میشود. پژوهش حاضر به برآورد تقاضای انار ایران با استفاده از مدلهای پارامتریک و با بکارگیری دادههای تابلویی طی دوره 1391 – 1371 برای کشورهای واردکننده انار از ایران میپردازد. نتایج نشان داد که کشش قیمتی تابع تقاضای وادرات انار، 06/ 0- است، که نشان میدهد با افزایش قیمت، کاهش قابل توجهی در تقاضای کشورهای وارد کننده رخ نمیدهد و بیانگر کشش ناپذیربودن تقاضای انار در بازار جهانی است. این نتایج هماهنگ با محاسبه شاخصهای هرفیندال – هریشمن و سهم دو بنگاه و هشت بنگاه بزرگ در ساختار بازار جهانی انار است که تمرکز شدید بازار مربوط به کشورهای هند و ایران را نشان میدهد. نتایج نشان میدهد، ادامه روند موجود ممکن است جایگاه و قدرت بازاری ایران را به خطر اندازد. یافتن الگوهای جدید تجاری، بازاریابی و شرکت در نمایشگاههای بین المللی برخی از راهکارها به منظور حفظ و گسترش تقاضای انار ایران در بازارهای جهانی، به شمار میرود.
One of the most important issues in the world literature is to measure and assess the degree of competitiveness and monopoly in the markets and determine the structure of the international market. One of the main goals of countries in the world of trade has long been gaining a greater share of the international market. Iran is one of the largest pomegranate producers and exporters in the world. The present study evaluates Iran's pomegranate demand by using parametric models and panel data for countries exporting pomegranates from Iran during the period of 1993 to 2013. The results showed that the price elasticity of the pomegranate demand is -0.06. This means that as prices rise، there is no significant reduction in the demand of the importing countries، and it shows demand of Iran pomegranate in the global market is inelastic. These results are consistent with the calculation indices of the Herfindahl – Hirschman، share of two largest firms and eight largest firms in the pomegranate world market structure، which highlights the strong focus of the market for Iran and India. It seems that that the continuation of the current process may endanger Iran's market power and position. Finding new business models، marketing and participating in international exhibitions are some of the strategies to maintain and expand Iran's pomegranate demand in global markets.
خلاصه ماشینی:
"این نتایج هماهنگ با محاسبه شاخص های هرفیندال – هریشمن و سهم دو بنگاه و هشت بنگاه بزرگ در ساختار بازار جهانی انار است که تمرکز شدید بازار مربوط به کشورهای هند و ایران را نشان میدهد.
هم چنین ، مطالعاتی در مورد ساختار بازار داخلی محصولات گوناگون انجام گرفته است که از این میان می توان به مطالعه ی ساختار بازار گوشت گاو و گوساله ی داخلی علیجانی و صبوحی (١٣٨٨) اشاره کرد که با استفاده از شاخص هرفیندال - هیرشمن ٣نشان دادند، تولیدکنندگان دارای قدرت بازار نبوده و نمیتوانند قیمت ها را تحت تاثیر قرار دهند و بنگاهها ی تولیدی دارای کارایی هزینه بوده و ایجاد منفعت میکنند.
Qit=a1+a2GDPit+a3IPPit+a4USPPit+a5Qit-l+uit (1) که در آن Qit مقدار واردات کشورهای وارد کننده در سال جاری، GDPit درآمد سرانه واقعی کشور وارد کننده در سال جاری،IPPit٤ قیمت انارایران در بازار جهانی در سال جاری وUSPPit٥ قیمت انار ایالات متحده در بازار جهانی به دلیل این که مهم ترین رقیب ایران در بازار جهانی ایالات متحده آمریکا بشمار میورد و هم چنین ، منطبق با سایر پژوهش های مرتبط ، Qit-l مقدار واردات کشورهای وارد کننده در دورههای گذشته ، u جمله اخلال، پارامتر هایی هستند که باید برآورد شوند، i بیانگر کشور وارد کننده و t زمان مورد نظر است .
نتایج محاسبه این شاخص ها در مورد سهم ایران از بازار جهانی و کششش قیمت بدست آمده در الگوی تقاضای واردات انار ایران نشان داد که ایران دارای قدرت بازاری در بازار جهانی انار است ."