چکیده:
در این پژوهش تکرار یکی از عوامل انسجامی است که متنهای بلندتر از جمله را به هم پیوند میدهد. برای درک رابطة تکرار و هدف از دو معیار انسجام و هدفمندی استفاده شده است. یکی از ابزارهای سنجش هدف، اصل همیاری گرایس است که زیربنای تمامی گفتگوها به شمار میرود. تکرار بهظاهر ناقض اصل همکاری و نوعی تخطّی از قاعدة کمّیّت گرایس است، امّا شاعر از این طریق میتواند معانی و مقاصد ضمنی خود را به خواننده منتقل کند. بررسی از عوامل » توازن « مجموعهشعر صدای پای آب سپهری نشان داد که یکی از انواع تکرار یعنی برجستة انسجامی شعر وی است. توازن، تکرار ساختارهای نحوی مشابه است که نهتنها سبب انتقال مقاصد ضمنی میشود، بلکه بر ساختار کلّی و هدف متن تاثیر میگذارد و هدف این پژوهش درک رابطة توازن با ساختار متن و اهداف نویسنده است. برای اثبات این موضوع مجموعة حجم سبزب ررسی شده است تا نشان داده شود که تکرار یک ساخت واژگانی- نحوی در آغاز مجموعهای از مصرعها در تمام یا قسمت قابل توجّهی از شعر، سبب الگوسازی و تشخیص ساختار و در نتیجه استواری متن و تقویت متنیّت میشود.
خلاصه ماشینی:
"برای اثبات این موضوع مجموعۀ حجم سبز بررسی شده است تا نشان داده شود که تکرار یک ساخت واژگانی- نحوی در آغاز مجموعه ای از مصرعها در تمام یا قسمت قابل توجهی از شعر، سبب الگوسازی و تشخیص ساختار و در نتیجه استواری متن و تقویت متنیت میشود.
از مقالات مربوط به توازن میتوان به کار فیاض منش (١٣٨٤: ١٦٣تا ١٨٦) اشاره کرد که به معرفی انواع موسیقی بیرونی، میانی و کناری پرداخته و آن را ابزاری برای انتقال مضمون ، تخیل و عواطف و مقصود شاعر و دریافت معنای شعر دانسته و به این نتیجه رسیده است که موسیقی میانی، حاصل ارتباطات لفظی و تناسبات معنایی میان واژگان است و گونه های فراهنجاری در آن به چهار صورت توازن آوایی، واژگانی، نحوی و توازن معنایی ظاهر میشود که مورد اخیر با صنایع معنوی به وجود میآید.
نقش تکرارهای شعر صدای پای آب در ایجاد معانی ضمنی همان طور که گفته شد، تکرار واژگانی و نحوی ظاهرا با قاعدة کمیت گرایس مغایر است ؛ ولی شاعر با این کار سعی دارد برخی معانی ضمنی را القا کند.
ابتدا به نظر میرسد که شاعر اصل همکاری گرایس را در ارتباط نقض کرده یعنی با تکرار مطلب ، بیش از اندازة لازم سخن گفته است ، اما در واقع او شکست وزن عروضی را با پایه گذاری نظام زبانی جدیدی جبران میکند؛ نظامی که بر تکرارهای منظم و هدفدار واژگان و نحو بنا شده و علاوه بر ایجاد هارمونی در ساختار و وزن شعر به القای معانی ضمنی پرداخته است و در الگوسازی و هدف کلی شعر نقش دارد."