چکیده:
روند رو به افزایش سن ازدواج یکی از ابعاد مهم تحولات اخیر ازدواج و خانواده در ایران بوده است. هماهنگ و توأم با روند تأخیر در سن ازدواج، نگرشهای اجتماعی نسبت به سن مطلوب و ایدهآل ازدواج نیز تغییراتی کرده است. مقالهی حاضر، نگرشها و ایده آل های اجتماعی مرتبط با سن مناسب ازدواج دختران و پسران و عوامل مؤثر بر آن را تحلیل و بررسی میکند. داده های تحقیق از طریق پیمایش در بین دو گـروه از زنان ازدواج کرده واقع در سنین 49-15 ساله (به تعداد 480 نفر) و دختران مجرد در سنین 29-18 ساله (به تعداد 240 نفر) در شهر یزد گردآوری شده است. به منظور تبیین تفاوتهای نگرشی زنان در خصوص ایده آل های مربوط به زمان بندی ازدواج، نقش تعیین کننده عوامل مختلفی نظیر وضعیت تأهل، تحصیلات پاسخگو، تحصیلات والدین، خودتحقق بخشی، نگرش به برابری جنسیتی، فردگرایی و... ارزیابی و تحلیل شده است. یافته های مطالعه نشان می دهد، میانگین دامنهی سنی مطلوب ازدواج دختران و پسران از نظر زنان شهر یزد به ترتیب 22/5 و 27/5 سال است. همچنین متغیرهای تحصیلات پاسخگو، تحصیلات والدین، خودتحققبخشی، نگرش به برابری جنسیتی، فردگرایی و سرمایهی فرهنگی رابطهی مستقیم و معنادار و در مقابل، متغیر پایبندی به ارزشهای دینی رابطهی معکوس و معناداری با نگرش به حداقل و حداکثر سن مناسب ازدواج دختران دارند.
The increasing trend of age at marriage has been one of the important aspects of recent developments of marriage and family in Iran. Coordinated with the trend of delay in marriage، social attitudes towards the desirable and ideal age at marriage have also changed. This paper analyzes social attitudes and ideals related to the appropriate marriage age for girls and boys and its correlates. The results of this paper is drawn from sample survey data from two groups of women: married aged 15-49 years (n=480)، and unmarried girls aged 18-29 years (n=240) in Yazd. In order to explain the differences between womens’ attitudes towards ideal age at marriage، the impact of such factors as marital status، respondent’s education، parents’ education، self-actualization، attitude towards gender equality and individualism are assessed and analyzed. Our results showed that the desired average range of marriage age for girls and boys is between 22.5 and 27.5 years، respectively. Controlling for such variables respondent’s education، parents’ education، self-actualization، attitude towards gender equality and individualism and cultural capital had a direct and significant relationship with the attitude towards girls’ age at marriage، and in contrast، adherence to religious values had an inverse and significant relationship with age at marriage.
خلاصه ماشینی:
"در نتیجه، پژوهش حاضر با هدف شناسایی ایدهآلهای سن ازدواج، میکوشد تا به پرسشهای زیر پاسخ دهد: - نگرشها دربارهی سن ایدهآل ازدواج دختران و پسران در شهر یزد چیست و چه دامنهی سنی به عنوان سن مطلوب و مناسب ازدواج تلقی میشود؟ - تفاوتهای نگرشی به سن ایدهآل ازدواج چگونه است و عوامل تعیین کنندهی این تفاوتها کداماند؟ - نگرش زنان شهر یزد نسبت به سن ایدهآل ازدواج تحت تأثیر کدام مجموعه از عوامل قرار دارد؟ به بیان بهتر، سهم نسبی عوامل زمینهای و تجربیات رفتاری پاسخگویان در تبیین تفاوتهای نگرشی نسبت به سن ایدهآل ازدواج جوانان تا چه اندازه و سهم تفاوتهای ارزشی و نگرشی پاسخگویان در ابعادی نظیر فردگرایی، خودتحققبخشی و پایبندی دینی تا چه اندازه است؟ 2- پیشینهی پژوهش یکی از حوزهها و علایق مهم پژوهشی اندیشمندان اجتماعی مسائل و تغییرات ایدهای و نگرشی در حوزهی ازدواج و خانواده بوده است؛ با این حال پژوهشهای انجام شده در مورد سن ازدواج عمدتا بر تغییرات سن ازدواج متمرکز بودهاند و مطالعات مرتبط با نگرشها به نسبت کمتر هستند.
جدول 6) ضرایب استاندارد (بتاهای) برآورد شده از رگرسیون چندگانهی عوامل مؤثر در سن ایدهآل ازدواج دختران حداکثر سن مناسب ازدواج دختران حداقل سن مناسب ازدواج دختران متغیرها مدل 3 مدل 2 مدل 1 مدل 3 مدل 2 مدل 1 078/0 **117/0 060/0 095/0 وضعیت تأهل **211/0 **248/0 **126/0 **159/0 تحصیلات پاسخگو 047/0 080/0 020/0 048/0 تحصیلات والدین **130/0 **148/0 **189/0 **198/0 خود تحققبخشی 064/0 **105/0 **123/0 **140/0 نگرش به برابری جنسیتی 023/0 011/0 028/0 025/0 فردگرایی **103/0- **126/0- **112/0- **132/0- پایبندی دینی 034/0 **139/0 002/0 061/0 سرمایهی فرهنگی 152/0 093/0 124/0 127/0 105/0 056/0 تعدیل شده ** 045/15 ** 191/14 ** 073/33 ** 940/11 ** 255/16 ** 807/13 F کلی مدل ملاحظهی ضرایب تعیین تعدیل شده در مدل شمارهی 3 نشان میدهد که مجموعه متغیرهای مستقل تحت بررسی، رویهمرفته قادرند، 7/12 درصد از تفاوتهای موجود در نگرش زنان شهر یزد نسبت به حداقل و 2/15 درصد از تفاوتهای نگرشی نسبت به حداکثر سن مناسب ازدواج دختران را تبیین کنند."