چکیده:
هدف پژوهش، تعیین اثربخشی برنامه آموزشی توانمندسازی روانشناختی بر مبنای نظریه روانشناسی فردی آدلر بر درماندگی آموخته شده زنان سرپرست خانوار است. از این جهت، این پژوهش به روش نیمه آزمایشی انجام شد و طرح آن از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد استان همدان بودند؛ که به روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای، تعداد 30 نفر، و با توجه به ملاک های پژوهش، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه درماندگی آموخته شده (LHS) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس تک متغیره استفاده گردید، که در ابتدا شرایط استفاده از این آزمون مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت، سپس از آن استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می داد که برنامه آموزشی توانمندسازی روانشناختی بر کاهش درماندگی آموخته شده زنان سرپرست خانوار(با احتمال 007/ 0>P) تاثیر دارد و آزمون پیگیری نیز همان را تایید نمود. بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت، توانمندسازی روانشناختی فرایند قدرت بخشیدن به افراد است که به آنها کمک می شود تا احساس توانایی و شایستگی خویش را بهبود بخشند و بر احساس ناتوانی و درماندگی غلبه کنند. از این جهت پیشنهاد می شود که برنامه های آموزشی توانمندسازی زنان نیز به عنوان یکی از برنامه های موثر در دستور کار کمیته امداد و سایر نهادهای حمایتی قرار گیرد.
Purpose: The objective of this study was to determine the effectiveness of psychological empowerment training program based on individual psychology Adler's theory on female-headed household’s learned helplessness.
Methods: This study was counducted by semi-experimental method ، and its design was pretest posttest with a control group. The population of this study were female-headed households of Imam Khomeini Relief Foundation in Hamedan province، that was selected by the multi-stage cluster sampling and 30 samples were selected. Research instrument was learned helplessness scale (LHS). To analyze the data، univariate analysis of covariance was used.
To achieve the study objectives quantitative methods were used. The study sample consisted of female-headed households in Hamedan provine. The participants in the study consisted of 30 women who were were assigned by clustering sampling. To validate increased psychological empowerment interventionist model، the experimental group was exposed to nine determined one-and-half- an hour group intervention sessions.
Findings: The results showed that psychological empowerment training program has effects on the reduction of learned helplessness female-headed household’s learned helplessness (p<0/07) and follow up testing also confirmed the same.
Results: Psychological empowerment is the process of empowering people by helping them improve their feeling of ability and competence، and overcome the feeling of their impotence and helplessness. So، It is suggested that training programs for women's empowerment be supported by the agenda Relief Committee and other institutions، as one of the effective programs.
خلاصه ماشینی:
)ابزارهای پژوهش حاضر از قرار زیر است: برنامٔە آموزشی توانمندسازی روانشناختی: این برنامٔە آموزشی بخشی از رسالٔە دکتری تخصصی در رشتٔە مشاوره دانشگاه علمه طباطبائی با موضوع تدوین برنامٔە آموزشی توانمندسازی روانشناختی )مبتنی بر نظریٔە آدلر( و تعیین اثربخشی آن بر بهبود توانمندی روانی و کاهش درماندگی آموختهشدٔە زنان سرپرست خانوار کمیتٔە امداد است؛ که پس از تحلیل محتوای مضمونی نظریٔە روانشناسی فردی، بر مبنای مؤلفههای توانمندی روانی تدوین گردیده است و محتوای مرتبط و استخراجشده بهصورت برنامٔە آموزشی تدوین گردیده و به تأیید اساتید راهنما و مشاور پایاننامه رسیده است.
)گـرفـتـن پسآزمون، توضـــیح گرفتن پسآزمونهـا، مســـائـل مربوط بـه تکمیـل پرســـشـــنـامـههـای جلسٔە دربارٔە مسـائل رازداری، توضیح رازداری یـادآوری میشـــود، پـاســـخ بـه پژوهش )پس آزمون(، ثبــت هجدهم دربـارٔە دورٔە آموزشـــی، اختتـام ســؤالهای احتمالی اعضــا، توضــیح دربارٔە تــاریـخ آزمـون پیگیری در جلسات جلسه پیگیری، اختتام جلسات تقویم یافته های پژوهش آیا برنامٔە آموزشی توانمندسازی روانشناختی بر اساس نظریٔە آدلر بر درماندگی آموختهشده زنان سرپرست خانوار کمیتٔە امداد مؤثر است؟ برای بررسی این سؤال، ابتدا میانگین و انحراف معیار نمرات مربوط متغیرهای این سؤال )درماندگی آموختهشده( در جدول ٣ ارائه شده است.
یافتههای بهدستآمده ازنظر آماری نیز معنادار هستند یعنی مقدار F مشاهدهشده ناشی از تصادف یا خطا نیست، بنابراین با ٩٩ درصد اطمینان میتوان نتیجه گرفت این تفاوت و تغییر متأثر از برنامٔە آموزشی توانمندسازی روانشناختی مبتنی بر نظریٔە روانشناسی فردی است پس بنابراین میتوان نتیجه گرفت که برنامٔە آموزشی توانمندسازی روانشناختی بر اساس نظریٔە آدلر بر کاهش درماندگی آموختهشده زنان سرپرست خانوار تأثیر دارد.