چکیده:
این نوشتار بر آن است که مواضع کلامی شیعه مانع شکلگیری و رشد افراطیگری و خشونتگرایی و ترویج تروریسم شده و زمینهها و بسترهای لازم سوءاستفاده افراطیون برای توسعه دامنه اهل کفر و مفهوم جهاد به سمت مسلمین و اقدامات جنایی و تروریستی را سد میکند. بررسیهای این پژوهش نشان میدهد مواضع کلامی شیعه بهدلیل پیروی از معارف اهل بیت و تثبیت رویکرد عقلگرایی و بهویژه با ظهور جریان اصلاحگرا در دوره معاصر، در مباحث کلامی اساسی و بنیادین مانند توحید، نبوت، عدل، امامت، معاد، جبر و اختیار، حسن و قبح ذاتی و حجیت عقل و مستقلات عقلیه توسط کسانی چون شهید مطهری، علامه طباطبایی، آیت الله جوادی آملی، حضرت امام خمینی و دیگران، مانع شکلگیری و رشد افکار افراطگرا و گروههای تروریستی در جوامع شیعی شده است. این رویکرد راه خود را در اصول فقه و فقه شیعه پیدا کرده و با راهنمایی و هدایت جامعه و جوانان، مانع رشد و شکلگیری تروریسم در میان شیعیان و جوامع شیعی شده است.
The author of this paper is of the view that the Shiite theological position of the Shiite prevents emergence and growth of extremism، violence as well as promotion of terrorism and in the meantime it blocks any possibility of extremism، criminal atrocities and expansion of non-believers realm of domination. The research has found that due its obedience to Ahl Al-Bait (the House of the Prophet Muhammad P. B. U. H)، establishment of rationalism especially during the reform movements in the contemporary age including in the works of various thinkers like Motahari، Allame Tabatabai، Ayatollah Javadi Amoli، Imam Khomeini who have discussed several issues like monotheism، prophethood، justice، imamate، resurrection، force and freedom، inherent goodness and grace، and the virtue of reason and independence of reason، the Shiite theological positions have prevented emergence of violation and extremism among the Shiite Muslims. This approach has found a proper bed in principles of Shiite jurisprudence and jurisprudence itself and with the guidance provided for the youth and the society it has prevented any inclination towards terrorism in the Shiite societies.
خلاصه ماشینی:
بررسي هاي اين پـژوهش نشـان مـي دهـد مواضـع کلامي شيعه به دليل پيروي از معارف اهل بيت و تثبيت رويکرد عقل گرايي و به ويژه با ظهور جريان اصلاح گرا در دوره معاصر، در مباحث کلامـي اساسـي و بنيـادين ماننـد توحيد، نبوت ، عدل ، امامت ، معاد، جبر و اختيار، حسن و قبح ذاتي و حجيـت عقـل و مستقلات عقليه توسط کساني چون شهيد مطهري ، علامه طباطبايي، آيـت الله جـوادي آملي ، حضرت امام خميني و ديگران ، مـانع شـکل گيـري و رشـد افکـار افـراط گـرا و گروه هاي تروريستي در جوامع شيعي شده است .
مواضـع کلامـي شيعه برخلاف مواضع کلامي کساني چون ابن تيميه که عقايد خود را بـه عنـوان زنـده کـردن عقايـد مذهب حنبلي در بسياري از کتاب هاي خويش تئوريزه کرد (ديـن پرسـت ، ١٣٨٤؛ رمضـان البـوطي، ١٣٧٣: ٢٧٧) و عبدالوهاب که سلفيگري را در واقع تا اندازه بازگشت به آراء ابـن تيميـه تقليـل داد (دين پرست ، ١٣٨٤؛ فراستخواه ، ١٣٧٧: ١٢٩) همواره به دنبـال تـرويج عقايـد درسـت و در راسـتاي عقلانيت و نگاه جامع و واحد به مجموعه جهان اسلام با تمامي فرقه ها و گروه هاي آن بوده اسـت و هميشه مانع سوءاستفاده از اختلافات عليه وحدت جهان اسلام و گروه هاي اسلامي شده اسـت ؛ کـه اين مسئله به ويژه در دوران اصلاحات و پويايي عقايد کلامـي شـيعه توسـط سـيد جمـال و شـهيد مطهري و به ويژه امام خميني و آيت الله خامنه اي ترويج و توسعه داده شد.