چکیده:
تابش خورشید منبع نخستین انرژی برای کلیه فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیکی در سطح زمین و یکی از مهمترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر رشد و نمو گیاهان زراعی است. در هواشناسی کشاورزی داشتن مقادیر تابش دریافتی از خورشید بهویژه برای محاسبه تبخیر-تعرق و نیاز آبی گیاهان ضروری است. باتوجه به ضرورت آگاهی از مقادیر تابش خورشیدی در فرآیند مدلسازی واکنشهای زیست شناختی و در نتیجه مدیریت کارآمد و بهرهبرداری بهینه از منابع کشاورزی، برآورد میزان انرژی دریافتی از خورشید در هرمنطقه با استفاده از دادههای همدیدی و بکار بردن مدلی که بهترین نتیجه را داشته باشد امری ضروری است. هدف از این مطالعه ارزیابی تأثیر واسنجی مؤلفه تابش مدل FAO56_PM در مقادیر برآورد شده تبخیر-تعرق و همچنین بررسی میزان همبستگی نتایج حاصل از مدل های برآورد تبخیر- تعرق با برآوردهای حاصل از تشت تبخیر میباشد. برای این منظور دادههای روزانه هواشناسی مورد نیاز مربوط به سال های 2003-2002 ایستگاه کرج پس از کنترل کیفی و آزمون همگنی مورد استفاده قرار گرفتند. در اولین مرحله مؤلفه تابش طول موج کوتاه خورشیدی بر اساس مقادیر روزانه واسنجی شد و با جایگزینی در ساختار مدل میزان حساسیت مدل به واسنجی این مؤلفه از تابش بررسی شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین نتایج حاصل از مدل اصلی و مدلهای واسنجی شده FAO56_PM وجود ندارد. علاوه براین با مقایسه برآوردهای تبخیر-تعرق حاصل از مدل FAO56_PM و روش تشت تبخیر مشاهده شد همبستگی بین مقادیر حاصل معنی دار نبوده و مقادیر برآورد شده تبخیر-تعرق با استفاده از روش تشت تبخیر نسبت به مدل FAO56_PM از اعتبار چندانی برخوردار نمی باشند.