چکیده:
همواره تأثیر تنوع کسبوکار شرکت بر عملکرد موضوع بحثبرانگیزی بوده است. مدلهای کلی تأثیر تنوع بر عملکرد به سه گروه کلی دستهبندی میشوند: مدلهای ایجاد ارزش، مدلهای U معکوس و مدلهای کاهش ارزش. تحقیقات مربوط به تأثیر استراتژی تنوع بر عملکرد هنوز به بلوغ نرسیده است؛ زیرا محققان در این زمینه اجماع نظر ندارند و به نتایج قابل تعبیر و پایداری دست نیافتهاند؛ بهویژه اینکه تنوعبخشی پرتفوی شرکتهای هلدینگ ایرانی تاکنون بررسی نشده است. در این پژوهش ما به بررسی تأثیر تنوع سبد کسبوکار بر عملکرد مالی و ریسک شرکت هلدینگ پرداختهایم. بدین منظور 37 شرکت هلدینگ سهامی عام فعال در بورس اوراق بهادار تهران را طی سالهای 1390 تا 1394 (5 سال) بررسی کردیم. روش استفادهشده، رگرسیون چندگانۀ دادههای تابلویی است. برای بررسی اعتبار مدل و آزمون فرضیهها، بهترتیب آزمون F و آزمون t در نرمافزار ایویوز 9 اجرا شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد در سطح اطمینان 95 درصد، تنوع سبد کسبوکار هلدینگ رابطۀ مستقیمی با بازده داراییها برقرار کرده است، اما تنوع رابطۀ خطی معناداری با انحراف بازده سهام ندارد.
Up to now، the effects of diversification of business portfolio has been a controversial topic. Models of the effects of diversification on performance are categorized in three groups: Value Enhancing Models، Inverted-U Models and Value-Destroying Models. Researches on this subject have not achieved maturity because They have not achieved consensus on a single conclusion and These researches have not achieved interpretable and stable results. Specially diversification of Iranian holding companies have not been considered yet. In this survey، we consider the impact of business portfolio diversification on financial performance and risk. 37 LLP conglomerates that are active in The Teheran Stock Market are considered during 1390 to 1394 (5 years). For considering validity of model and coefficients respectively the F test and T test is used. These tests are done by Eviews 9. In the 95% level of confidence، the conclusions shows that there isn’t a linear relationship between diversification with ROE and risk.
خلاصه ماشینی:
تحقیقات مربوط به تأثیر استراتژی تنوع بر عملکرد هنوز به بلوغ نرسیده است ؛ زیرا محققان در این زمینه اجماع نظر ندارنـد و بـه نتـایج قابل تعبیر و پایداری دست نیافته اند؛ به ویژه اینکه تنوع بخشی پرتفـوی شـرکت هـای هلـدینگ ایرانی تاکنون بررسی نشده است .
نگاهی به فضـای کسـب وکـار کشور نشان می دهد که تعداد شرکت های چند کسب وکاری یا آنچه در ایران عموما بـا اصـطلاح هلدینگ شناخته می شود، افزایش یافته است (اسدی و جلالی ، ١٣٩٤).
تنوع با شاخص های متعددی همچون آنتروپی ، هرفیندال ، بـاینری و راملـت سـنجیده شده و متغیرهای کنترلی همچون انـدازة شـرکت ، نسـبت بـدهی ، نسـبت دارایـی غیرجـاری بـه دارایی ها، استهلاک ، جریان وجه نقد عملیاتی ، کیو توبین و رشد اندازة شرکت در مدل هـا بـه کـار رفته اند که در این بین ، متغیر ساختار سرمایه و جریان وجه نقد عملیاتی رایـج ترنـد.
تهرانـی ، زکیکی و کریمی (١٣٨٦) شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را طی سال هـای ١٣٨١ تا ١٣٨٤ بررسی کردند و برای سنجش تنوع ، طبقه بنـدی راملـت را بـه کـار بردنـد.
تأثیر تنوع بر عملکرد مالی مدل مفروض برای سنجش تأثیر تنوع بر عملکرد به صورت زیر است : (به تصویر صفحه مراجعه شود.
تأثیر تنوع بر ریسک مدل مفروض در قالب رابطة ٨ نشان داده شده است .
Corporate economic performance: Diversification strategy versus market structure.
A Study on Relationship between Diversification Strategy, Firm Performance and Risk: Evidence from Tehran Stock Exchange.