چکیده:
سرزمین ایلام در جنوب غربی ایران که علاوه بر خوزستان شامل زاگرس جنوبی، بوشهر، قسمتی از فارس و همچنین کرمان میشده استکانون یکی از کهنترین تمدنهای ایران باستان محسوب میشد.همجواری قلمروی دولت ایلام نو با پادشاهی آشوریان ، موجب نزاع و درگیری مداوم ایلام با آشور در این دوره شد. سرانجام به دلیل تداوم سیاست خصمانه میان این دو دولت و نیز ادامه حملات آشوریان علیه سرزمین ایلام، دولت مرکزی آن در قرن هفتم پ.م سقوط کرد. هر چند در طی این تهاجمات بخشهای مهمی از سرزمینهای غربی کشور و از جمله شوش ویران شد، اما به نظر میرسد سرزمینهای شرقی ایلام مانند ناحیه ارجان و ایذه کماکان توانستند تا حدودی به حیات فرهنگی و اقتصادی خود ادامه دهند و نقش مهمی در انتقال فرهنگ ایلام نو به دربار هخامنشی بازی کنند.
در این پژوهش سعی شده است با تکیه به شیوه پژوهشهای تاریخی و استفاده از منابع میانرودانی، ایلامی و هخامنشی به این پرسش پاسخ دهد که چه مکانهایی کانون انتقال فرهنگ ایلام نو به پارس در پیش از تشکیل شاهنشاهی هخامنشی بوده است وتوانستند نقش مهمی در انتقال فرهنگ و سنن ایلامی نو به دوره هخامنشیان ایفا کنند.
Elamite civilization which was included modern Khuzistan, Bushahr, Fars and sometimes Kerman is known as one of the oldest civilizations in the in southwest Iran. The neighborhood of Neo–Elamite kingdom with Assyrian Empire in his western territory as well as Elamite foreign policy, supporting Babylonian in this period, the area which also was claimed by Assyrian over, resulted to contestant conflict between these two states and finally to destructions of Susa and the fall of Elamite state in seven century. Nonetheless, it seems the eastern part of Elam such as Arjan and Izeh was left untouched by Assyrian and local rulers continued to rule over those territories, as they could later play an important role in transmission of Neo-Elamite culture to Persia.
In this research it has been tried, based on archaeological data, ancient textual sources from Mesopotamia, Elam and Persia to demonstrate that despite of destruction of Susa and fall of Elamite state by Assyrian, nonetheless, the Elamite influenced Persian more than any nation and Arjan and Izeh played an important role in the transmission of Elamite culture into Persia during the Achaemenids.
خلاصه ماشینی:
درهرحال، باتوجهبه موقعیت جغرافیایی و سابقة فرهنگی و گذشتة تاریخی عیلام در جنوب غربی ایران پیش از ورود پارسیان به ایران و وجود شواهد تاریخی در منطقة ارجان و ایذه در زمان حضور پارسیان در انشان (پارسه) و همچنین گسترش و نفوذ فرهنگ عیلامی در دربار هخامنشیان، بهنظر میرسد سرزمینهای شرقی عیلام نقش مهمی در این انتقال فرهنگی به سرزمین پارس، حتی پس از فروپاشی حکومت مرکزی عیلام، داشتند.
تزئینات دوختهشده بر لباس یافتشده از ارجان (Alvarez-Mon 2010 a: pl 13) بهنظر میرسد تابوت برنزی که در این آرامگاه یافت شده است منشأ آشوری دارد و استفاده از این نوع تابوت در جنوب میانرودان از قرن هشتم تا چهارم پیش از میلاد کماکان ادامه داشته است و بهطور مشخص نیز در ارتفاعات شرقی عیلام حداقل از آغاز قرن ششم پیش از میلاد از تابوتهای مشابهی استفاده میکردند (Curtis 1983: 86).
(2006), The Arjan Tomb At The Crossroads Between The Elamite And The Persian Empires, A Dissertation in Partial Satisfaction of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in Near Eastern Studies, Berkeley: University of California.
(2008), The Other Gods Who Are, Studies in Elamite-Iranian Acculturation based on the Persepolis Fortification Tablets, Achaemenid History XΙV, Leiden: NINO.
(2006), The Other Gods Who Are; Studies in Elamite-Iranian Acculturation Based on the Persepolis Fortification Tablets, Leiden: NINO.
(2003), “The Tomb at Arjan and the History of Southwestern Iran in the Early Sixth Century BC”, in: Naomi Frances Miller, Kamyar Abdi, William M Sumner (eds.