چکیده:
رابطه بین حقوق بشر و حفاظت از محیط زیست در حقوق بینالملل موضوع چندان ساده و آشکاری نیست؛ اگرچه ارتباط حقوق محیط زیست و حقوق بشر و پیامدهای مباحث محیط زیست بر بسیاری از حقهای بشری غیرقابل انکار است. در بروز برخورد و همپوشانی حوزههای مشترک این دو، همسو یا معارض پنداشتن حقوق بشر و محیط زیست، در شناسایی ارجحیتها بسیار راهگشاست. با بررسیهای انجام شده ملاحظه میگردد که نگاه قرآن به طبیعت، نگاهی کاملاً متفاوت از سایر ادیان و نظامهای حقوقی است و حق انسان بر زمین، در برخی موارد که با محیط زیست در تعارض قرار میگیرد محدود میشود. از آنجا که تأمل و توجه به طبیعت از آیات قرآن مجید و تمامی آموزههای اسلام قابل استنباط میباشد، بدین روی همگرایی حقوق محیط زیست و حقوق بشر از منظر اسلام امری پذیرفتهشده است.
.
خلاصه ماشینی:
با این وجود، طرفداران نظریه موصوف ، ادعـا مـیکننـد کـه انسـان محـوری ضـرورتاً متـرادف بـا بهـره بـرداری طمعکارانـه از منـابع طبیعـی یـا یـک سوءاسـتفاده غیرضـروری از موجودات زنده نیست اما در مقابل ، برخی (١٣٩ :١٩٩٣ ,Murphy) از محیط زیست گرایـان ادعا می کنند که این فرضیه ها و ادعاها گمراه کننده هستند، چون انسان ها نه در مرکز جهـان هستند و نه در نقطه اوج تکامل قرار دارند؛ ضمن آن که تمایلات انسـان محورانـه بـه فاجعـه های اکولوژیکی منجر میشـود و تغییـرات اکولـوژیکی از طریـق قـانون و سیاسـت ، بـدون تغییرات اکوسیستم محوری، چیزی بیاثر است .
گـزارش OHCHR در سـال ٢٠١١ تصـریح نمـوده کـه وظـایف و تعهـدات حقـوق بشـری، ایـن پتانسـیل را دارنـد کـه سیاست گذاریهای بـین المللـی، منطقـه ای و ملـی را در زمینـه حفاظـت از محـیط زیسـت و تشویق در جهت هماهنگی بین سیاست ها، قانونمندی و نتایج پایدار را بـه اطـلاع برسـانند و آن را تقویت کنند١، اما این گزارش متضمن هیچ دیدگاه جدیدی – یـا حتـی تـلاش بـرای طرح دیدگاه جدید - پیرامون رابطه میان حقوق بشر و محیط زیست مشاهده نمیگـردد.
OHCHR 2011 Report, Analytical Study on the Relationship Between Human Rights and the Environment, UN Doc. A/HRC/19/34, 16 Dec. 2011, at paras 2: 7–9 3 Lopez Ostra v.
لـذا در اینجا درصدد اثبات این امر می باشیم که اگرچه نگرانی های زیست محیطی و حقـوق بشـری به طرز چشمگیری با یکدیگر همپوشانی دارند اما بین این دو حوزه ، بـه واسـطه ایـن کـه بـا سلامت انسان ١ مرتبط می باشند، نوعی تعامل مثبت نیز وجود دارد و برقرار و جاری است .