چکیده:
مباحث بسیاری را میتوان راجعبه قواعد حل تعارض قوانین ماهوی کشورها یافت، اما هنوز در نظامهای حقوقی موجود، قاعده کلی حل تعارض متناسب با مقتضیات حقوق مالکیت فکری وجود ندارد. معیار «نزدیکترین ارتباط»، با عنایت به لوازم حقوق فکری، همانگونه که در تعارض قوانین حاکم بر حقوق خصوصی محض مهم است، میتواند بهترین پیشنهاد برای قاعده کلی حل تعارض قوانین در این زمینه باشد. بر این اساس، در صورت وجود قاعده حل تعارض خاص، آن قاعده خاص جاری، و در صورت عدم وجود چنین قاعدهای، قانونی بر حق فکری حاکم است که نزدیکترین ارتباط را با حق داشته باشد. درباره نقض، قاعده عمومی پذیرفتهشده در قوانین کشورها، قانون محل وقوع نقض و قانون محل وقوع مال است. قانون محل حمایت نیز، در کنار قانون محل ثبت، به طور جهانی شناسایی شده است. در حقوق ایران، حقوقدانان و قوانین مربوطه، به دو قانون نخست توجه نموده و میتوان تفاسیر متعددی را بر مبنای آن ارائه داد، لکن، باید اعمال قاعده عمومی نزدیکترین رابطه و در نتیجه آن اعمال قانون محل حمایت را برای نقض حق، به قانونگذار پیشنهاد کرد.
خلاصه ماشینی:
با این حال، در سطح تعارض قوانین، با مشکل تفاوت کشورها نسبت به ماهیت این اموال، در کنار شناسایی رابطه دارنده حق با این حقوق مواجه هستیم؛ بنابراین جهت حل مسائل این عرصه، گاهی نیازمند آنیم که به مقایسه حقوق فکری با اموال مادی بپردازیم و قوانین سنتی را بر آن بار کنیم؛ این در حالی است که در حقوق فکری، به واسطه ارتباط بسیاری که با حاکمیت کشورها، بهویژه در زمینه مالکیت صنعتی و حقوق ثبتشده وجود دارد، اصل سرزمینی بودن قانون به طور گسترده اِعمال میشود و ما را از اِعمال کامل قواعد سنتی باز میدارد؛ به گونهای که حتی اعمال احکام حل تعارض در قالب ممنوعیتهای ماهوی خاص بروز مییابد.
در مسئولیت مدنی به معنای خاص، استرداد معنا نمییابد؛ اما در دعوای نقض حق فکری، چنانکه بسیاری از قوانین موضوعه و حقوقدانان به آن پرداختهاند، استرداد سودی که نقضکننده از محصول فکری صاحب اثر برده، ضروری تلقی شده است (زرکلام، 1387: 175؛ میرحسینی، 1387: 276؛ ماده 121 پیشنویس لایحه قانون جامع مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط).
به عبارت دیگر، اجرای مفاد کنوانسیون، منتج به اعمال اصل سرزمینی بودن قوانین و انطباق دادگاه صالح و قانون حاکم بر هم بود (Beckstein, apart from the provisions of this Convention, the extent of protection, as well as the means of redress afforded to the author to protect his rights, shall be governed exclusively by the laws of the country where protection is claimed.