چکیده:
یکی از عناصر اصلی در شکلگیری رویکردها و سیاست خارجی کشورها به تحولات و رویدادهای بینالمللی مربوط میشود. بحران مالی جهانی 2008 بهعنوان یکی از مهمترین این رویدادها که ریشه در شرایط اقتصادی داخلی قدرتمندترین بازیگر نظام بینالملل یعنی آمریکا داشت، موجب ایجاد تغییرات چشمگیری در رویکردهای جهانی نسبت به نظام مدیریت بینالمللی پول و زیر مجموعه آن یعنی صندوق بینالمللی پول گردید. بر این اساس، بازیگران رسمی نظام بینالملل (دولتها)، بهویژه بازیگرانی که دارای نقش حداقلی در این نظام میباشند، تلاش نمودند تا از فرصت بهوجود آمده، بیشترین بهرهبرداری را بهعمل آورند و اصلاحات مورد نظر خود را در صندوق اعمال نمایند. دغدغه ایجاد شناخت از رویکردهای اتخاذ شده توسط کشوری همانند جمهوری اسلامی ایران، بهعنوان یکی از بازیگران رسمی نظام بینالملل و دارای رویکرد کلی انقلابی و غیر همسو با منافع غرب، پژوهشگران نوشتار حاضر را بر آن داشت تا ضمن ارائه نگاهی توصیفی - تحلیلی به جایگاه این کشور در اقتصاد جهانی و نیز رویکردهای آن نسبت به مسائل مهم بینالمللی اقتصاد، به تحلیل درخصوص رویکردهای این کشور در قبال موضوع مدیریت بینالمللی پول و صندوق بینالمللی پول بویژه پس از تحولات صورت گرفته در صندوق پس از بحران 2008 بپردازند. تجزیه و تحلیل عملکرد، سخنرانیها، مواضع اعلامی، مکاتبات رسمی و مصاحبههای مقامات اقتصادی و پولی جمهوری اسلامی ایران بهویژه در جریان برگزاری اجلاسهای مشترک بهاره و پاییزه بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول در دورههای قبل و پس از بحران 2008 بیانگر آن است که سیاست خارجی این کشور، پس از بحران جهانی 2008، از رویکرد معطوف به بازی در محیط حاشیهای نظام مدیریت بینالمللی پول (سازوکارهای منطقهای، دوجانبه، بانکها و موسسات مالی بزرگ جهان) بهسمت رویکرد اصلاح بازیگر مرکزی آن، یعنی صندوق بینالمللی پول، تغییر یافت.
خلاصه ماشینی:
گزارش کميسيون استيگليتز تحت عنوان «گزارش کميسيون کارشناسان رئيس مجمع عمومي سازمان ملل متحد در خصـوص اصـلاحات نظـام بـين المللـي پـولي و مـالي٦» (٢٠٠٩ ,Stiglitz and other) و نيز گزارش کارگروهي که توسط شوراي اجرايـي صـندوق بـه 1 Post Crisis Roles and Reforms of the IMF and the World Bank 2 Report of the Committee of Eminent Persons on IMF Governance Reform 3 Trevor Manuel 4 Governance of the IMF: An Evaluation 5 Final Report of G-20 Working Group 3: Reform of the IMF 6 Report of the Commission of Experts of the President of the United Nations General Assembly on Reforms of the International Monetary and Financial System رياست موزر١ و متشکل از مديران اجرايي جهت بررسـي توصـيه هـاي دفتـر ارزيـابي مسـتقل صندوق در خصوص حکمراني در صندوق تشکيل شده بود تحت عنوان «گزارش گـروه کـاري شوراي اجرايي در خصوص حکمراني شرکتي صندوق بين المللي پول ٢» که به ارائه توصيه هايي در راستاي بهبـود نظـام حکمرانـي در صـندوق مـيپـردازد (٢٠٠٨ ,Mosers and others) و همچنين گزارش گروه دلاروزيير٣ تحت عنوان «گزارش گروه سـطح بـالا در خصـوص نظـارت مالي در اتحاديه اروپا٤» که بر فقدان کارآمدي نظارت صندوق بين المللي پول صحه مـيگـذارد (٢٠٠٩ ,rede Larosie) نيز از جمله ديگر نوشتارهاي در اين دسته بندي ميباشند.