چکیده:
کاربردی ســازی در حوزه علوم انسانی اسلامی از جمله دغدغه های اساسی مقام معظم رهبری(مدظله العالی) و سایر مسئولین و نخبگان جامعه است. اصولا تولید نظریات و مبانی و ارکان بومی و به اقتضای جمهوری اســلامی ایران، بدون ورود به حوزه کاربردی سازی نمی تواند موجبات تولید منفعت را برای جامعه فراهم آورد. این مقاله به دنبال آن اســت تا با بهره گیری از مبانی اســلام ناب محمدی(صلّی الله علیه وآله) و براســاس شرایط زمانی و مکانی متناســب جمهوری اســلامی ایران زمینه های لازم برای کاربردی سازی را فراهم آورد. بســیاری از صاحب نظران معتقدند همه اقدامات فکری، اندیشه ای و حتی عملیاتی نیازمند الگوها یا مدل هایی هستند که بستر و زمینه لازم برای پیاده سازی نظریات را فراهم آورد. حال ســوال اساســی این است که اولا نقطه عزیمت در تحول علوم انسانی اسلامی کجاست؟ ثانیا با چه مدل یا مدل هایی می توان در کمترین زمان ممکن نظریات را به حوزه عمــل وارد کرد؟ و در نهایت منشــور حرکت علمی در تولیــد و به ویژه کاربردی نمودن
علوم انســانی اســلامی تولیدی دارای چه گام ها و مراحلی اســت؟ سوالاتی از این دست محقق را برآن داشــته که با روشی توصیفی و بر اســاس مقتضیات نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ضمن تبیین مدل ها و الگوهای موجود با توسعه و تغییرات بعضا جامع و با تقسیم برنامه تحول علوم انسانی اسلامی به سه دوره کاملا مشخص کوتاه مدت، میان مدت و بلندمــدت فرآینــد هریک را نیز ارائه نماید. در ادامه با ارائه ســه مدل کاملا کاربردی با نام های مدل تئوری ـ عمل، مدل حکمت نظری ـ حکمت عملی، و مدل اندیشه راهبردی، با تغییرات مفهومی و محتوایی، مدل کاربردی خود را با عنوان مدل اندیشه راهبردی ارائه نماید. محقق سپس با استفاده از روش تبیین و توصیف کیفی و با روش توامان قیاسی و اســتقرائی اســتنباط خود را از دو الگوی فکر و عمل و اندیشه و نظر از ترکیب مدل های سه گانه پیشین ارائه نموده است. شاید اوج نوآوری در این تحقیق را بتوان در لزوم توجه به معرفت و شــناخت شــبکه ای درحوزه های تولید و کاربردی سازی علم و به ویژه علوم انســانی اســلامی دانســت که البته محقق با ارائه دو الگوی مخروطی با عناوین مخروط فهم و درک شــبکه ای و مخروط معرفت شــبکه ای روشی عملی برای مرزشکنی دانش را پیشنهاد نموده است. به عنوان نتیجه گیری نهایی محقق معتقد است با به کارگیری معرفت و فهم شبکه ای به منظور تبیین دقیق وضع موجود و ترسیم وضع مطلوب و در قالب مدل و الگوی اندیشــه راهبردی و صد البته با انجام مهندسی همزمان، می توان در حوزه تولید علم نافع به نحو عملیاتی اقدام نمود. باید اشاره کرد که روایی و پایایی مدل ها و الگوهای ارائه شــده و صحت و دقت نتایج با توجه به ارائه مدل های ذکر شــده، در جلسات مکرر نخبگی در تهران و قم، در حدی است که می توان ادعا نمود سوال یا شبهه بدون پاسخ در
گروه های خبرگی باقی نمانده و با دقت بالایی نتایج به اشباع نظری رسیده اند.
خلاصه ماشینی:
حال ســؤال اساســي اين است که اول نقطه عزيمت در تحول علوم انساني اسل مي کجاست ؟ ثانيا با چه مدل يا مدل هايي مي توان در کمترين زمان ممکن نظريات را به حوزه عمــل وارد کرد؟ و در نهايت منشــور حرکت علمي در توليــد و به ويژه کاربردي نمودن علوم انســاني اســل مي توليدي داراي چه گام ها و مراحلي اســت ؟ سؤال تي از اين دست محقق را برآن داشــته که با روشي توصيفي و براســاس مقتضيات نظام مقدس جمهوري اسل مي ايران ضمن تبيين مدل ها و الگوهاي موجود با توسعه و تغييرات بعضا جامع و با تقسيم برنامه تحول علوم انساني اسل مي به سه دوره کامل مشخص کوتاه مدت ، ميان مدت و بلندمــدت فرآينــد هريک را نيز ارائه نمايد.
شايد اوج نوآوري در اين تحقيق را بتوان در لزوم توجه به معرفت و شــناخت شــبکه اي درحوزه هاي توليد و کاربردي سازي علم و به ويژه علوم انســاني اســل مي دانســت که البته محقق با ارائه دو الگوي مخروطي با عناوين مخروط فهم و درک شــبکه اي و مخروط معرفت شــبکه اي روشي عملي براي مرزشکني دانش را پيشنهاد نموده است .
مدل مزبور براساس کتاب »شــريف شــذرات « المعارف در قالب الگوي مفهومي به نحو ذيل تبيين گرديده است ؛ يا مدل جامع مديريت علوي که تحت عنوان ويژگي هاي کارگزاران توسط مرحوم حضرت آيت ال فاضل لنکراني )رضوان ال تعالي عليه ( جمع آوري شــده اســت ؛ يا مدل دمکراسي قدسي که مختصات و ويژگي هاي مديريت را در حوزه اسل مي حجت ال سل م رشاد مطرح مي فرمايند؛ يا مدل حکومت حکيمان فقيه که توسط جناب آقاي اسماعيل لريجاني ارائه شده است ، مدلي کامل کاربردي و عملياتي است .