چکیده:
عصررضاشاه دوره جدیدی در منازعات حکومت مرکزی با ایلات و عشایر بود. رضاشاه که در روند اوضاع آشفته کشور روی کار آمده بود، سعی در تمرکزگرایی و ایجاد کشوری به سبک ممالک مدرن اروپایی داشت و از این رو تضعیف ایلات وعشایر و اسکان یا تخته قاپو کردن این جامعه سنتی را با توجه به خصلت های مرکزگریز ایلات، دررأس برنامه های خویش قرار داد. حضور قوای نظامی رضاشاه در لرستان و تخته قاپوی عشایر این منطقه از سال 1302ش. آغاز و تا سال 1312ش. به طول انجامید. شیوه گردآوری این مقاله با رجوع به منابع کتابخانه ای و نیز روزنامه های دوره زمانی رخداد تاریخی همراه بوده است. مقاله با توجه به مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و مبتنی بر تاریخ تحلیلی انجام گرفته است و یافته های پژوهشی این مقاله نشان می دهد که آنی ترین تأثیر طرح اسکان عشایر در منطقه لرستان، برهم خوردن ساختار اجتماعی و از جمله تضعیف پایگاه اجتماعی روسای عشایر لُر، دگرگونی در حیات معیشتی و شغلی و تغییرات جمعیتی منطقه بود با این حال تغییر در شیوه آموزش و پرورش و نهاد قضاوت منطقه نیز موثر واقع شد که می توان در امتداد تغییرات اجتماعی لحاظ نمود.
خلاصه ماشینی:
"(امیراحمدی ، اسناد، ١٣٧٣: ٣١١ و رزم آرا، ١٣٨٢: ٧٤) در مورد روند تبعید برخی از طوایف لرستان که بعدها شهرنشین معرفی شده ، با توجه به گزارشات نشریات ومجریان این طرح ، محل تامل است زیرا با توجه به نامناسب بودن فصل کوچ عشایر که در سرمای زمستان صورت گرفت وهمچنین تبعید طوایف مختلف مانند :میر، پاپی ، وسادات وبه خصوص ایل بیرانوند که سال های سال علیه قوای نظامی جنگیده ومانع اصلی اجرای سیاست های حکومت مرکزی بودند سیاست تبعید این عشایر را باید در راستای تنبیه وشکستن قدرت نظامی ایلات دانست .
(مرکز پژوهشهای مجلس ،لوح حق : ١٣٨٧ و آوری، ١٣٧٧: ٦٢و والیزاده معجزی ، ١٣٨٢: ٢٧٠-٢٧١) درمورد طرح تقسیم اراضی باید گفت انجام این طرح باعث می شد که اکثر اهالی یکجا نشین به این زمینها تعلق خاطر پیدا کنند واکثرا از کوچ نشینی دست بردارند اما به علت ضعف شدید اقتصادی ومالی اهالی لرستان با اقدامات خشن نظامی ونابودی منابع درآمدی مردم در پی تغییر روشهای معیشتی مردمی که اسکان یافته بودند دیگر توان مالی جهت ساخت وساز قلاع رعیتی و تعمیر آنها را نداشتند، از این رو دولت به فکر ایجاد موسسات مالی وبانک در لرستان افتاد تا بتواند بر مشکلات مالی ادامه طرح غلبه کند.
(سازمان ملی اسناد، سندشماره :٣١٠٠٠١٠٢٤) ١-ابعاد اجتماعی دیگر در طرح اسکان عشایر خرم آباد ٥-١-تغییر لباس وشکل ظاهر گویا از دیگر اقدامات حکومت نظامی که برای دگرگون کردن ساختارهای اجتماعی مردم لرستان در راستای اهداف تمرکز گرایی ومدرن سازی صورت گرفت ، این بود که در فرهنگ سنتی عشایر نیز دست ببرند واصلاحاتی بوجود آورند، اصلاحاتی از قبیل ایجاد مدارس وتغییر در لباس و شکل ظاهری عشایر که معمولا ملبس به لباسهای محلی وریش بودند."