چکیده:
آلپتگین برای جهاد در نواحی ثروتمند شمال هند، به غزنه رفت. وی نخستین کسی بود که حملاتی به قلمرو هندوشاهان انجام داد. غزنویان در دورة حکومت بوری تگین موفق شدند حکومت لویک را که مانع حملهی آنها به هند بودند، از سر راه بردارند. سبکتگین نیز به شهرهای شمالی هند لشکر کشید و موفق شد برخی از شهرها و قلاع این مناطق را تصرف کند. راجا جیپال حاکم اصلی مناطق شمالی هند کوشید با متحد نمودن راجاهای شمال هند، از پیشروی غزنویان در این مناطق جلوگیری کند. اما سبکتگین این مقاومتها را در هم کوبید و با عقب راندن جیپال، راه را برای حملات بعدی محمود غزنوی فراهم نمود. مقالهی حاضر بر آن است که با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با بهرهگیری از منابع کتابخانهای، به بررسی حملات غزنویان به هند از ابتدا تا پایان حکومت سبکتگین بپردازد. تحقیق حاضر بر محور این پرسش سامان یافته که فرمانروایان غزنوی از آلپتگین تا سبکتگین در فتح هند چه نقشی داشتند. بر این اساس، هدف مقالة حاضر تبیین نقش فرمانروایان غزنوی از ابتدای تکوین حکومت قصد جهاد در هند است که با از میان بردن حکومت لویک و عقب راندن هندوشاهان گام مهمی برای فتح هند در دورة محمود برداشتند.
Aloptegin went to Ghazni in rich regions of northern India under the pretext of jihad. He was the first person who carried out attacks on the territory of Hindu shahs. Ghaznavids in the reign of Buri Tegin defeated Looyak government which was stopping attacks on India. Sabuktegin, marched the cities of northern India and occupied some cities and fortresses. uniting Rajas of northern India, raja Jayapala, the king of northern areas of India, attempted to resist against Ghaznavids attacks on the territory. But pushing back Jayapala, Sabuktegin gained victories and the conditions were provided for Mahmoud’s future attacks. According to descriptive-analytical approach and using library resources, this article proposes Ghaznavids attacks to India from the beginning to the end of Sabuktegin reign. The main research question is: what was Ghaznavi rulers’ role in the conquest of India from Aloptegin to Sabuktegin? Thus, this article seeks to assert Ghaznavids governors’ role from the very beginning by means of Jihad and pushing back the Looyak and Hindu shahs, to provide the conditions that helped facilitate Mahmoud’s attacks on India.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس ، هدف مقالۀ حاضر تبيين نقش فرمانروايان غزنوي از ابتداي تکوين حکومت قصد جهاد در هند است که با از ميان بردن حکومت لويک و عقب راندن هندوشاهان گام مهمي براي فتح هند در دورة محمود برداشتند.
١-٢- سئوالات و فرضيات سئوال اصلي تحقيق حاضر اين است که فرمانروايان غزنوي از دوره ي آلپتگين تا سبکتگين در هجوم به هند چه نقشي داشتند؟ بر اين اساس ، فرض ميشود که حکومت توسعه طلب غزنوي در اين دوره توانسته پيروزيهاي مهمي در هند به دست آورد که شامل از ميان بردن حکومت لويک (سلطنت : حدود ١٥٠ ميلادي تا حدود ٩٧٥م مقارن ٣٦٥ق ) و عقب راندن هندوشاهان (٨٧٠- ١٠١٠م ) بوده است .
١-٤-پيشينۀ تحقيق اگر چه منابع متعددي در ارتباط با حملات غزنويان به هند وجود دارد اما مورخان تحت تأثير اقدامات محمود قرار داشته و به توسعه طلبي حکومت غزنوي در مرزهاي هند، از دوره ي آلپتگين تا سبکتگين توجه چنداني نشده است .
برخي منابع معتقدند که آلپتگين قصد داشت براي تصرف هند به آن سوي لشکرکشي کند و براي اين کار ميبايست از غزنه که جزء قلمروي لويک ها بود، عبور نمايد.
اما اين ديدگاه درست بنظر نميرسد زيرا آلپتگين قصد داشت غزنه را تصرف کند و از آن به عنوان پايگاهي براي حمله به هند استفاده نمايد.
منابع غزنوي در مورد جنگ هاي هندوشاهان با غزنويان مطلبي ذکر نکرده اند اما مشخص است که هندوشاهان توانستند مناطقي که آلپتگين تصرف کرده بود را مجددا پس بگيرند و حتي به واسطۀ لويک ها، تا غزنه نيز پيش برانند.