چکیده:
هدف: هدف پژوهش تعیین ساختار زیربنایی مقیاس هوشی وکسلر کودکان-4 با استفاده از مقیاس بندی چندبعدی و تحلیل عاملی تائیدی و تفسیرپذیری نتایج حاصل از این روش ها در مقایسه با ساختار چهار عاملی مفروض مقیاس است.
روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری دانشآموزان پسر مقطع ابتدایی مدارس منطقه 6 تهران به تعداد 1314 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای 200 دانش آموز از میان آنها انتخاب شد. ابزار پژوهش مقیاس هوشی وکسلر کودکان چهار (2003؛ ترجمه، انطباق و هنجاریابی عابدی، صادقی و ربیعی، 1391) بود. داده ها با استفاده مقیاس بندی چندبعدی و روش های تحلیل عاملی تحلیل شد.
یافته ها: یافتههای به دست آمده به استخراج سه بعد سرعت عمل، ماهیت سوال و نوع پاسخ ابراز شده انجامید ( 04/ 0 =Stress = 0/021 ،P )، الگوی چهار عاملی مفروض توسط تحلیل عاملی تائیدی حمایت نشد (0/04 =X2 ، 102/63 ،P ) و ساختار سه عاملی مرتبه دوم با اعمال برخی تغییرات تائید شد (0/055 =X2 = 99 ،P ).
نتیجه گیری: از آن جا که بر اساس نتایج پژوهش حاضر استفاده از راهکار سه گانه نسبت به چهار عامل مفروض به بهبود در تفسیر و درک بیشتر ساختار هوشی می انجامد؛ پیشنهاد میشود این ساختار در بافت بالینی و به منظور ارائه راهکارهای درمانی در امر مشاوره زیربنای تفسیر نتایج قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
بنا به همين دلايل در ويرايش چهارم مقياس هوشي وکسلر کودکان که در سال ٢٠٠٣ ساخته شده است ، بيشترين تغييرات نسبت به نسخه هاي پيشين اعمال شده است که مهم ترين آن ارائه ساختار و تفسير چهار عاملي است (عابدي، صادقي و ربيعي، ١٣٩١).
کوئن ، فيورلو و فارلي (٢٠٠٦) در بررسي ساختار مقياس هوشي وکسلر-٤، با استفاده از مقياس بندي چندبعدي، الگوي هوشي سه بعدي گاتمن (١٩٦٨) را که شامل سطح انتزاع (استنباط ٥٨ فصلنامه روان شناسي کاربردي/ سال ١٠/ شماره ١(٣٧)/ بهار ١٣٩٥ بالا در برابر پايين )، شيوة ارائه (فضايي/تصويري در برابر کلامي/عددي) و شيوة پاسخ (کلامي در برابر مداد-کاغذي) است ؛ تأئيد کرده اند.
علاوه بر اين ، در پژوهش هاي راجع به تعيين ساختار زيربنايي آزمون وکسلر، کم تر از مقياس بندي چندبعدي استفاده شده است .
1. Bayesian structural equation modeling ٦٦ فصلنامه روان شناسي کاربردي/ سال ١٠/ شماره ١(٣٧)/ بهار ١٣٩٥ لسرف ، روسير، فاوز، رورت و کولوکس (٢٠١٠) نيز با کاربرد تحليل عاملي تأئيدي در مورد نمونۀ فرانسوي به ساختاري مبتني بر نظريه کتل /هورن /کارول ٢٠١٢، اما ٦ عاملي دست يافتند.
Higher order, multisample, confirmatory factor analysis of the Wechsler intelligence scale for children-fourth edition: What does it measure?
Factor structure of the Wechsler intelligence scale for children-Fourth edition among referred students.