چکیده:
در نظام های آموزشی سراسر دنیا، انگاره آموزش تفکر در سطوح عالیتر از یک سو و استفاده از مطالب درسی به عنوان ابزاری برای تفکر از سوی دیگر سبب شده تا تفکر نقادانه به عنوان یک مفهوم بنیادین و یک آرمان آموزشی مطرح شود. انجام پژوهش به منظور فهم اینکه تفکر نقادانه به عنوان آرمانی آموزشی تا چه میزان واقعیت آموزشی پیدا کرده از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش بر آنست تا جایگاه تفکر نقادانه در نظام آموزشی ایران را مطالعه و بررسی کند. در این راستا با بهره گیری از پرسشنامه های موجود و بومی سازی آنها از 300 شرکت کننده بزرگسال دارای مدرک دیپلم تا دکتری تخصصی مصاحبه به عمل آمد. نتایج پژوهش نشان داد که بیشتر شرکت کنندگان آشنایی کافی با تفکر نقادانه و نقش آن در آموزش ندارند و آموزش به شیوه سنتی که متمرکز بر حفظ مطالب درسی باشد را تجربه کرده اند. تفاوت معنا داری بین رشته های مختلف یا رده های تحصیلی مختلف مشاهده نشد.
In the educational systems around the world the idea of teaching 'how to think' rather than 'what to think' on the one hand and the use of content as a thinking tool within various disciplines has turned Critical Thinking (CT) into a substantive concept and an educational ideal. Conducting research to realize to what extent critical thinking as an educational ideal has become an educational reality is essential. This study aims to investigate the Iranian educational system with a focus on critical thinking. A nationwide survey was conducted among 300 school and university students and graduates. The results revealed that an overwhelming majority of Iranian graduates in all levels of education from diploma to PhD lack a substantive concept of CT and experienced a more or less didactic paradigm of education which focuses on mere memorization. Comparison of different groups of graduates belonging to various disciplines did not show significant differences as well.
خلاصه ماشینی:
پاسـخ هـای داده شـده بـه پرسش دوم نشان داد در این زمینه نیز روش تدریس مبتنی بر تفکر نقادانه کـه در آن فراگیـران از قبل مطالب را مطالعه کرده و سپس برای بحث سازنده در کـلاس حاضـر مـی شـوند، مـورد توجه قرار نگرفته است .
در پاسخ به این پرسش بیشتر شرکت کنندگان گزینه ٤ و ٥ را انتخاب کردند که موید ایـن موضـوع اسـت کـه یکـی از اصـلی تـرین مولفه های آموزش مبتنی بر تفکر نقادانه در نظام آموزشی ایران جایگاهی ندارد (جدول شـماره (11 جدول شماره ١١- آمار مربوط به پرسش سوم پرسش سوم , تعداد , درصد همیشه معمولا گاهی اوقات به ندرت هرگز , 5 18 62 134 81, 1/7 6 20/7 44/7 27 جمع کل , 300, 100 در پرسش چهارم از مصاحبه شوندگان خواسته شد تا مشخص کنند تا چه میـزان آمـوزش در کلاس درس به روش بیان شفاهی مطالب کتاب است .
همانطور که در جدول شماره ٢٢ نشان داده شـده اسـت حـدود ٩٠ درصـد شـرکت کنندگان گزینه های ٤ و ٥ را انتخاب کردند که نشان دهنده این است کـه یکـی از اصـلی تـرین مهارتهای تفکر نقادانه در نظام آموزشی ایران جایی ندارد.
Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction.
Critical thinking and education.
Philosophy of education and critical thinking, Lulu Publishing Company.