چکیده:
فرهنگ جهادی یک فرهنگ پیشرو و غیرایستا در جامعه اسلامی است و در صورت تحقق، می تواند موانع مقابل انقلاب، نظام و جامعه اسلامی را از میان بردارد. برای تحقق این مهم، باید شاخص های مطلوب آن را ارزیابی کرد و بعد از شناسایی، به عرصه اجرا درآورد. از مهم ترین شاخص های فرهنگ جهادی، می توان به بصیرت، عمل بهنگام، اخلاص، استقامت، تکلیف مداری و اطاعت از رهبری اشاره کرد. این نوشتار کوشیده است تا با تاکید بر فرمایش های مقام معظم رهبری و با روش «توصیفی ـ تحلیلی»، این شاخص ها را بررسی کند. هدف این پژوهش استخراج شاخص های «فرهنگ جهادی» از فرمایش های رهبر انقلاب است تا الگویی برای رفتارهای اجتماعی در نظام اسلامی، به ویژه در بخش سیاسی، قرار گیرد. برای نمونه، اگر الگوی فرهنگ جهادی وارد حوزه فرهنگ سیاسی ما شود شاخص های فرهنگ سیاسی و مشارکت عمومی به گونه ای چشمگیر رشد خواهد داشت. نتیجه اینکه شاخص های گفته شده، که از مهم ترین شاخص های فرهنگ جهادی در نگاه مقام معظم رهبری است می تواند نظام و جامعه اسلامی را برای رسیدن به سطح مطلوب یاری رساند.
خلاصه ماشینی:
نتیجه اینکه شاخصهای گفته شده، که از مهمترین شاخصهای فرهنگ جهادی در نگاه مقام معظم رهبری است میتواند نظام و جامعة اسلامی را برای رسیدن به سطح مطلوب یاری رساند.
در حقیقت، فرهنگ جهادی را باید عنصری چندبعدی دانست که شاخصهای اصیل فرهنگ اسلامی، مثل اخلاص و بصیرت را در خود جمع کرده است و نحوة کنش و تعامل بین این عناصر را به خوبی مدیریت میکند.
با این معنا، معظم له اخلاص را پایه و اساس کار بسیج، که بهعنوان الگوی برتر فرهنگ جهادی مطرح است، میدانند و بارها خطاب به بسیجیان تأکید میکنند که باید اخلاص را بهعنوان یکی از عناصر موفقیت در جهاد در کنار سایر عناصر، مثل بصیرت و عمل بهنگام به کار گیرند (همان، 2 آبان 1389)، تا جایی که عمده موفقیت نیروهای جهادی کشور را در گذشته، بهویژه دوران دفاع مقدس، در عامل معنوی اخلاص میدانند و به صراحت، بیان میدارند که اگر اخلاص و عامل معنوی را از نیروهای نظامی ما بگیرند هیچچیز برایشان باقی نمیماند (همان، 11 آذر1370).
در نهایت، میتوان گفت: مهجور ماندن فرهنگ تکلیفمداری و عمل به وظیفه در جامعة اسلامی موجب میشود جامعه دگرگون شده، فضایل را به فراموشی نهند و همانند قیام عاشورا، فضایل و اهل فضیلت به مسلخ کشانده شوند که این دقیقا همان خواست و ارادة دشمن است (همان، 22 تیر1371).
با توجه به آنچه گفته شد، شاخص «استقامت و پایداری بر مبانی و ارزشهای اصیل اسلام و انقلاب» یکی از مهمترین شاخصهای فرهنگ جهادی است که میتوان گفت: بدون آن جهاد و مقاومت معنا پیدا نمیکند.