چکیده:
هدف مقاله حاضر، تبیین الگوی ولایت فقیه سیاسی توسط امام خمینی و بررسی روند تاریخی شکل گیری انقلاب اسلامی بر اساس آن می باشد. امام خمینی با نامشروع دانستن ماهیت و اعمال دستگاه حاکم برای اداره مملکت ایران در آغاز دهه 40، با قابلیت رهبری فراکاریزمایی خود و توانایی بسیج سیاسی توده ها برای احیاء فرهنگ ایرانی – اسلامی به تقابل با دستگاه مطلقه حاکم پرداخت. در دوران تبعید اجباری، مبادرت به نگارش کتاب حکومت اسلامی و طراحی نظام سیاسی مطابق آموزه مذهب شیعی کرد. وعده ی تحقق آرمان ها و تثبیت معنایی ارزش های انقلابی، سبب تحرک اجتماعی فراگیر برای طرد رقیب حاکم گردید. از یافته های مقاله حاضر، هوشیاری رهبری انقلاب در طراحی حکومت اسلامی مطابق آموزه ی شیعی و تثبیت معنایی آن برای آینده سیاسی کشور، دو قطبی سازی جامعه به گروه اقلیت حاکم طاغوتی و اکثریت محروم و شبیه سازی دستگاه حاکم به نمادهای منفور در آموزه ی شیعی، وابسته به اجانب قلمداد کردن حاکمان، قدرت بسیج سیاسی جامعه و طغیان آن ها، اراده ملی و ائتلاف جامعه که منجر به فروپاشی حکومت پهلوی دوم گردید. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای درصدد تبیین انقلاب اسلامی بر اساس نظریه ولایت فقیه سیاسی و مبانی معرفت شناختی آن و علل مشروعیت گسترده از سوی جامعه می باشد.
خلاصه ماشینی:
تلاش گفتمان انقلابی امام خمینی این بود تا حس اعتماد و وفاق عمومی نوپا را برای رسیدن به برای دستیابی هدف نهایی امیدوارتر کند که بر گرایش جامعه به سمت احیاء گران و مصلحان شیعی از سید جمال تا مطهری و آیت الله خمینی ، توجه به عقل و اجتهاد و لزوم هماهنگی اصول و تعالیم دین با مقتضیات زمان ، نه صرفا از لحاظ روحی و اخلاقی بلکه در صحنه های سیاسی – اجتماعی بویژه از طریق حاکمیت و حکومت منتخب مردم استوار بود (موثقی، ۱۲۸:۱۳۷۴).
در این میان طبقات متوسط جدید که بیشتر از اقشار تحصیل کرده و نیروهای کیفی جامعه بودند از عدم امکان بازی در مناسبات قدرت مطابق نظام های تکثرگرا دچار سردرگمی و بی اعتنایی به حکومت شدند و به مرور هماهنگی همسازگری آنان نیز با سایر مخالفین بیشتر و نوعی همبستگی اجتماعی با برجستگی عاملان مذهبی برای تغییر مناسبات قدرت بوجود آمد و با دست زدن به 170 عمل انقلابی و ائتلاف ملی ماهیت سیاسی حکومت عوض شد و انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
در مورد انقلاب اسلامی ایران امام خمینی با رهبری هوشیارانه و ایجاد همبستگی اجتماعی و تأکید بر ایدئولوژی اسلام سیاسی شیعی توانست با نفی دستگاه حاکم و نامشروع دانستن آن برای اداره امور سیاسی پس از یک دوره مبارزه مستمر اندیشه حکومت اسلامی را از مرحله ی نظری به مرحله ی عمل برساند.