چکیده:
فوکو بر این باور است که انسان غربی در عصر مدرن تبدیل به سوژه منقاد شده است. وی برای یافتن سازوکارهای شکلگیری این سوژه منقاد به سراغ سه شیوه ابژهسازی میرود. بر طبق تحلیل فوکو، انسانها از طریق سه شیوه ابژهسازی، تبدیل به سوژه منقاد میشوند. آنچه ما در این مقاله به آن میپردازیم، تنها دومین شیوه ابژهسازی انسان است که مربوط به کردارهای تقسیمگر میشود. ما قصد داریم نقش این کردارها را در چگونگی شکلگیری سوژه منقاد بررسی نماییم. در این راستا پس از مقدمهای کوتاه، در بخش اول مقاله، منظور فوکو از کردارهای تقسیمگر توضیح داده میشود و سپس در بخشهای دوم و سوم، دو نمونه از مثالهای فوکو از کردارهای تقسیمگر و نقش آنها در چگونگی شکلگیری سوژه منقاد به تفصیل تشریح میگردد. کردارهای تقسیمگر مجنون/ عاقل در بخش دوم با تمرکز بر نهاد تیمارستان و کردارهای تقسیمگر بزهکار/ بهنجار در بخش سوم با تمرکز بر نهاد زندان بیان میشود.
خلاصه ماشینی:
»٣ فوکو در مقاله «سوژه و قدرت » خود برای پاسخ به پرسش های «چگونه انسان ها در فرهنگ غرب در عصر مدرن تبدیل به سوژه شده اند؟ یا سازوکارهای شکل گیری سوژه منقادسازی در عصر مدرن چگونه است ؟»، سه شیوه ابژه سازی را مطرح می کند که انسان ها از طریق آن به سوژه منقاد بدل شده اند.
با این توضیحات معلوم می شود که چگونه افراد انسانی از طریق ابژه شدن کردارهای تقسیم گر، در معرض تقابل های دوگانه قرار می گیرند و با طرد و تفاوت گذاری و منفردسازی توسط تکنیک های قدرت /دانش محاصره می شوند و همچون موضوعی برای دستکاری لحاظ می گردند که در جهت بهنجارشدن می بایست اصلاح شوند و در نهایت سوژه شده و تحت سلطه و انقیاد درمی آیند.
٢. کردارهای تقسیم گر مجنون /عاقل و شکل گیری سوژه منقاد به نظر فوکو یکی از مهم ترین تقابل های دوگانه ای که تکنیک های قدرت /دانش سعی دارند با ابژه سازی و مرزبندی میان افراد، آن ها را تحت سلطه و انقیاد درآورند، تقابل دوگانۀ مجنون /عاقل است .
بنا به تحلیل فوکو، سازوکار تیمارستان توک شامل مجموعۀ دقیق و پیچیده ای از آیین ها و روش ها اعمال می شد که می توان در ابتدا به طور خلاصه این گونه در موردشان توضیح داد: دیوانه در تیمارستان توک از طریق دو تکنیک کار و مشاهده (نگاه )، به ابژه ای برای خود و دیگران تبدیل می شد.
پس در این بخش توضیح دادیم که چگونه از طریق کردارهای تقسیم گر مجنون /عاقل که به نحوی شیوه عملکرد تکنیک های قدرت /دانش اند، افراد بدل به سوژه منقاد شده و تحت انقیاد و سلطه قرار می گیرند.