چکیده:
اعمال نفوذ و سلطه گری بشر بر همنوعان خود در دوران های مختلف زندگی انسان به شیوه های متفاوتی وجود داشته است. دوره ی استعمار قدرت های اروپایی تا اواسط قرن بیستم، دوره ی منازعه ی سلطه گران در شکل جنگ و رقابت علنی در نیمه ی اول قرن بیستم با شاخص جنگ های اول و دوم جهانی، دوره ی استعمار نوین و سلطه ی نامرئی در قالب نفوذ در کشورها در دوره ی جنگ سرد، دوره ی سلطه ی جهانی و قلمروهای کلان در پایان قرن بیستم و پس از فروپاشی نظام دوقطبی و دوره-ی جنگ سرد که به «جهانی شدن و جهانی سازی» معروف شده است. جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت بی نظیر جغرافیایی در جهان و سیاست های ایدئولوژیکی خود بعد از ظهور و بروز انقلاب اسلامی ایران رفته رفته به یک قدرت منطقه ای مبدل شده که مانعی برای اجرای سیاست های سلطه گرانه ی ایالات متحده ی آمریکا در جهان و به خصوص در منطقه ی غرب آسیا و شمال آفریقا شده است. به همین دلیل در طول حدود چهار دهه آمریکا سیاست های مختلفی را جهت مقابله و یا مهار ایران مورد استفاده قرار داده که تابعی از یکی الگوهای سلطه و استیلا، تعامل و همکاری، نفوذ و رقابت بوده که در این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی به مطالعه ی الگوی رفتاری آمریکا در قبال ایران پس از توافق هسته ای پرداختیم و این نتیجه حاصل شد که این رابطه تابع یک الگوی رفتاری ترکیبی از سلطه و نفوذ است.
خلاصه ماشینی:
جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت بینظیر جغرافیایی در جهان و ســـیاســـت های ایدئولوژیکی خود بعد از ظهور و بروز انقلاب اسلامی ایران رفته رفته به یک قدرت منطقه ای مبدل شده که مانعی برای اجرای سیاست های سلطه گرانه ی ایالات متحده ی آمریکا در جهان و به خصوص در منطقه ی غرب آسیا و شمال آفریقا شده است .
(حافظ نیا، ١٣٩٠: ١٠٧- ١٠٦) الگوهای رفتاری رویکردهایی هستند که بازیگران مختلف سیاسی اعم از دولت ها، رهبران سیاسی، نهادهای مدنی، سازمان های غیردولتی، مؤ سسات اقتصادی، اجتماعی و رسانه ای، رهبران و نهادهای دینی و نظایر آن نســبت به یکدیگر اعم از دوســت یا دشــمن ، رقیب یا همکار بر پایه ی اصــول چندگانه ی جغرافیا، سیاست ، قدرت و منفعت در چهار سطح جغرافیایی و یا قلمروی فضایی شامل سطح محلی، ملی، منطقه ای و جهانی نســبت به یکدیگر اتخاذ می-کنند.
(حافظ نیا، ١٣٩٠: ٣٧٣-٣٢٤) روابط ژئوپلیتیکی به عنوان یکی از الگوهای رفتاری است اساس و بنیان مبانی نظری این تحقیق در نظر گرفته شده است ؛ زیرا همان طور که در مقدمه اشـــاره شـــد ایالات متحده ی آمریکا با در نظر گرفتن ویژگیها و منابع جغرافیایی و همچنین تقابل 179 ایدئولوژیکی در رابطه با سیاست های دو کشور به دنبال برتری قدرت نسبت به جمهوریاسلامی ایران بوده و این ســه پارامتر جغرافیا، ســیاســت و قدرت ، انتخاب الگوی رفتاری روابط ژئوپلیتیکی را برای پیشبرد تحقیق منطقی جلوه داده و تسهیل مینماید.
com//http:) اگر چه هدف از این راهبرد در بلند مدت «عادیســـازی رابطه » در سایر زمینه هاست ، اما واضح است که منافع مشترکی برای ایران و آمریکا در مسئله ی داعش و مبارزه با تروریسم وجود ندارد.