چکیده:
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مهم ترین مسئله پیش روی رهبران انقلاب، تعیین سازوکارهای اجرائی و حکومتی بود که با تصویب قانون اساسی زمینه برای آن فراهم شد و گروه ها و جریان ها بیشترین تلاش خود را برای به دست گرفتن مناصب حکومتی قرار دادند. نهضت آزادی نیز مانند سایر گروه ها مترصد فرصتی برای به دست آوردن سهم حداکثری در نظام جمهوری اسلامی بود که عرصه انتخابات برای این سهم خواهی فضای مناسبی را فراهم می ساخت. با توجه به اینکه انتخابات در هر یک از قوای مجریه و مقننه، درواقع جهت و مسیر حرکت نظام را مدیریت می کند و در افکار ملت و اهداف انقلاب نیز باعث ایجاد تحولاتی می گردد. پرداختن به فعالیت جریان ها در انتخابات ضروری است. پرسش اصلی پژوهش پیش رو این است که عملکرد نهضت آزادی در سه دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در هنگام برگزاری انتخابات چگونه بوده است. یافته های تحقیق گویای آن است که این طیف درزمانی تاکید بر تحریم و نامشروع خواندن انتخابات کرده اند؛ گاهی سعی در نفوذ و به دست گیری ارکان حکومت داشته اند و گاهی نیز به تخریب و براندازی نظام پرداخته اند؛ که هرکدام از این رویکردها را در برهه ای از دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری علیه نظام به کاربرده اند که مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
فرضیه تحقیق با توجه به ماهیت نهضــت آزادی و اپوزیســیون داخل و خارج از کشــور، اندیشــه دینی برآمده از این انقلاب میتواند به عنوان بزرگ ترین تهدید برای تفکر و منش ســیاســی این طیف از جریان ها قرار گیرد که به نظر میرســد رهبران نهضــت آزادی پس از کنارزده شــدن از قدرت ، به خاطر اینکه دچار مرگ سیاسینشوند با تأکید بر آزادی و انحصاری بودن انتخابات با سایر گروه ها و احزاب سیاسی ائتلاف نمودند؛ تا به وسیله این تعامل ، در حاکمیت آینده بتوانند اصول سیاسی خود را به اجرا درآورند؛ و از پیشرفت اهداف و سیاست های راهبردی انقلاب اسلامی جلوگیری نمایند.
(همان : (32 در سال ١٣٧٤ عطاءالله مهاجرانی معاون پارلمانی و حقوقی دولت «هاشمی رفسنجانی» و عضو مرکزی حزب کارگزاران ، با وجود آگاهی از موضع امام خمینی مبنی بر عدم صلاحیت نهضت آزادی در کارهای دولتی و قانون گذاری، در تاریخ ١٦ آذر ١٣٧٤ بر شرکت نهضت آزادی در انتخابات مجلس تأکید میکند؛ که حکایت از نگاه پلورالیستی - لیبرالیستی این جریان داشت ؛ متقابلا دبیر کل نهضت آزادی نیز برای گردهمایی سالیانه حزب کارگزاران پیام مفصلی میفرستد و پس از سیاه نماییهای بسیار درباره جمهوری اسلامی و اعلام اینکه «ما در استبداد گرفتار هستیم و باید دست به دست هم بدهیم تا تمامیت خواهان و حزب پادگانی حاکم بر حکومت را به زیرکشـــیم »، از جریان کارگزاران میخواهد با احزاب اصلاح طلب دیگر همکاری نمایند و تصمیم مشترک اتخاذ نمایند؛ (روزنامه کیهان ، ٧ / ١٠ / ١٣٩٣) که این ائتلاف در جهت مشارکت یک حزب مخالف نظام یا به قدرت رساندن یک حزب ، در کشور نبود؛ بلکه ائتلاف ، جهت برتریدادن یک تفکر و ایجاد اندیشه سکولاریسم و به تبع آن نوعی اسلام التقاطی در کشور بود.