چکیده:
شناخت ویژگی های ساختاری شبکه گذربندی شهر نقشی حیاتی در درک رویدادهای پویا و در حال تحول شهر دارد. یکی از تاثیرگذارترین این ویژگی ها همان مرکزیت1 شبکه گذربندی است که با توجه به مطالعات پیشین تاثیری قابل توجه بر رخدادهایی همچون چگونگی پراکنش فعالیت ها، به ویژه فعالیت های تجاری و خدماتی، دارد که خود بر چگونگی توزیع ترافیک سواره و پیاده در شهر تاثیرگذار است. از این رو، مطالعه مرکزیت شبکه گذربندی کمک شایانی به برنامه ریزی کاربری ها و ترافیک شهر می نماید. این مقاله با هدف تبیین ارتباط بین مرکزیت شبکه گذربندی و مکان گزینی فعالیت های تجاری و خدماتی، ضمن مرور مفاهیم کلیدی مرتبط با مرکزیت شبکه گذربندی، به طور ویژه به مفهوم مرکزیت متریک در شبکه گذربندی شهر پرداخته، به مدل سازی مرکزیت شبکه گذربندی شهر قم با استفاده از روش ارزیابی چندگانه مرکزیت2 (MCA) با در نظر گرفتن شاخص های مرکزیت شبکه میان راهی، نزدیکی کلی و نزدیکی محلی می پردازد. در نهایت مدل مرکزیت شبکه گذربندی شهر قم با نقشه مکان گزینی فعالیت های تجاری و خدماتی این شهر توسط روش برآورد تراکم هسته ای3 (KDE) تبدیل به یک واحد شده، میزان همبستگی فضایی4 بین آنها ارزیابی می گردد. همبستگی بین لایه های متغیر یاد شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و نیز شاخص همبستگی فضایی (SCI)، تعریف شده توسط نگارندگان، اندازه گیری می گردد. یافته های پژوهش نشان می دهد که همبستگی مستقیم و بالایی بین شاخص های مرکزیت شبکه گذربندی یادشده و مکان گزینی فعالیت های تجاری و خدماتی در شهر قم برقرار است. بیشترین ضریب همبستگی مربوط به شاخص مرکزیت نزدیکی محلی5 و پس از آن شاخص مرکزیت میان راهی6 است و شاخص مرکزیت نزدیکی کلی7 در جایگاه سوم قرار دارد. بنابراین، مرکزیت شبکه گذربندی نقش مهمی در پراکنش فعالیت ها در شهر قم داشته، فعالیت های تجاری و خدماتی مکان هایی را بر می گزینند که موقعیت بهتری از نظر مرکزیت شبکه داشته باشند.
خلاصه ماشینی:
"مقاله حاضر با هدف تبیین ارتباط بین مرکزیت شبکه گذربندی و مکانگزینی فعالیتهای تجاری و خدماتی در شهر قم، Road Building and Urban change Car-based Pedestrian-based Integration Global Local Non-spatial Structural Sociology مطالعه بیشتر نگاه کنید به: (Wasserman & Faust, 1994) Degree Closeness Betweenness مطالعه بیشتر نگاه کنید به: (Boccaletti et al.
, 2006) مطالعه بیشتر نگاه کنید به: (Barthélemy & Flammini, 2008) به کاوش این پرسش میپردازد که میزان همبستگی فضایی بین هر یک از شاخصهای مرکزیت شبکه گذربندی (میانراهی، نزدیکی کلی و نزدیکی محلی) با مکان فعالیتهای تجاری و خدماتی در شهر یاد شده به چه میزان است تا بدین ترتیب گامی اولیه اما مؤثر در راستای شناسایی ریشههای مشکلات ناشی از تداخل نظام حرکت و فعالیت در این شهر بردارد.
4. با نگاهی دقیقتر به یافتههای پژوهش حاضر- توجه به اینکه بیشترین ضریب همبستگی مربوط به شاخص مرکزیت نزدیکی محلی و پس از آن میانراهی است- نشان میدهد که فعالیتهای تجاری و خدماتی در شهر قم بیشترین گرایش را به مکانگزینی در نزدیکی مکانهای مرکزی (از دیدگاه شبکه گذربندی) با شعاع دسترسی 400 متر دارند-که فاصله مناسبی برای پیادهروی است؛ پس از آن گرایش به قرارگیری در امتداد خیابانهای اصلی شهر زیاد است که علت آن را باید در مزیت اقتصادی به علت بیشتر دیده شدن و در مسیر عبور قرار گرفتن، و نیز اثر طرحهای توسعه شهری مبنی بر پیشنهاد کاربریهای تجاری و خدماتی در بر خیابانهای اصلی جستجو کرد."