چکیده:
بررسی جنگ های صدر اسلام نشان می دهد که در بیشتر جنگ ها، پیروزی با سپاه اسلام بود، در حالی که تجهیزات و نفرات آنها عمدتا کمتر از دشمن بوده است. بر این اساس، عامل پیروزی آنها عوامل معنوی بوده است. شناسایی و معرفی این عوامل و ویژگی های معنوی موضوع اصلی این نوشتار است که نگارنده
با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر آیات قرآن و شواهد تاریخی در پی بررسی و تبیین آن می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل معنوی، همچون ایمان و توکل به خدا، اخلاص، ایثار و فداکاری، شهادت طلبی، اهتمام به نماز و دعا و نیایش، شوق جهاد، و استقامت و پایداری، مهم ترین عوامل پیروزی
مجاهدان مسلمان بوده است.
خلاصه ماشینی:
"سؤال اصلی مقالۀ پیشرو این است که رزمندگان صدر اسلام چگونه با تکیه بر عوامل معنوی توانستند بر دشمنان خود پیروز شوند؟ معنویت 1 امری قدسی (نصر، 1381: 12) و نوعی ارتباط و انس با خدای متعال و اولیای الهی است که به عقیدۀ شهید مطهری، اساس و پایۀ رشد و تکامل انسان است (مطهری، الف بیتا: 142) و در نتیجۀ یک مجموعه از ارزشهای والای اخلاقی نظیر ایثار، صداقت، توکل، اخلاص، صبر و استقامت و ...
تأثیر ایمان در مبارزه و جهاد از آنجا آشکار میشود که گروه ضعیف الایمانی که آب نوشیده بودند، هنگامیکه لشکر دشمن را دیدند ترسیدند و گفتند که ما طاقت مبارزه با این لشکر را نداریم و شکست خواهیم خورد، اما کسانی که به وعدههای الهی ایمان داشتند و از آب نهر هیچ ننوشیدند، با اطمینان گفتند که اگر خدا بخواهد گروه کم را بر گروه زیاد غلبه خواهد داد و پیروزی را نصیب آنها خواهد کرد: فلما فصل طالوت بالجنود قال إن اللـه مبتلیکم بنهر فمن شرب منه فلیس منی ومن لم یطعمه فإنه منی إلا من اغترف غرفة بیده فشربوا منه إلا قلیلا منهم فلما جاوزه هو والذین آمنوا معه قالوا لا طاقة لنا الیوم بجالوت وجنوده قال الذین یظنون أنهم ملاقو اللـه کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة بإذن اللـه واللـه مع الصابرین.
(اسلامی، 1364: 119) در جنگ های صدر اسلام نیز هرجا مجاهدان پیروز شدند و بر دشمن غلبه کردند، زمانی بود که سخنان فرمانده خویش: رسول الله را آویزۀ گوش خود قرار دادند و لحظهای از اطاعت ایشان سربرنتافتند."