چکیده:
هدف تحقیق حاضر، تعیین موانع و شیوه های جذب کودکان ٦ تا ١٢ ساله بازمانده از تحصیل در مناطق روستایی و عشایری است . این مطالعه تحقیقی آمیخته است که بخش کمی آن به روش توصیفی و بخش کیفی آن به روش پدیدارشناسی انجام شده است . جامعه آماری بخش کمی، معلمان و مدیران مدارس روستایی و عشایری استانهای آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی به تعداد ١٧٦٧٣ نفر است . جامعه آماری بخش کیفی، کودکان بازمانده از تحصیل ، والدین آنان و مسئولان منطقه ای و استانی مطلع از موضوع هستند. نمونه آماری بخش کمی ٣٧٦ نفر میباشد که با فرمول مورگان تعیین شده است . نمونه گیری بخش کمی به روش طبقه ای انجام شده و نمونه گیری بخش کیفی به صورت هدفمند و تا زمان اشباع اطلاعات ادامه یافته است . گردآوری داده های بخش کمی با دو پرسشنامه محقق ساخته و گردآوری اطلاعات بخش کیفی با به کارگیری فرم مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده است . روایی پرسشنامه ها از سوی استاد ناظر تایید شد و پایایی پرسشنامه های بخش کمی با روش آزمون دوباره برای هریک از مولفه ها بالای ٠/٧٠ به دست آمده است . نتایج بخش کمی نشان داد که موانع فرهنگی از سه عامل ، موانع فردی از یک عامل ، موانع جغرافیایی از دو عامل ، موانع اقتصادی از دو عامل ، موانع سازمانی از دو عامل و شیوه های جذب از شش عامل تشکیل شده است . از نتایج بخش کیفی تحقیق ، هشت مضمون اصلی به منزله موانع و شش مضمون اصلی به عنوان شیوه ها و راهکارهای جذب کودکان بازمانده از تحصیل به دست آمده است .
خلاصه ماشینی:
Laird, DeBell, Kienzl & Chapman عامل جغرافیایی از نظر اهمیت ، دومین مانع برای جذب کودکان بازمانده از تحصیل است .
نتایج تحقیق اقدسی و زینال فام (١٣٩١)، نیکجو و باصر(١٣٨٠)، رسول نیا (١٣٨٨)، عسگری (١٣٨٢)، سیف (١٣٧٨)، معتمدیان و صادق موسوی (١٣٧٠)، ساباتس و همکاران (٢٠١٠)، موسسه تحقیقات بین المللی در زمینه کودکان کار (٢٠٠٧) و ولز١ (١٩٨٩) نشان میدهد که ترک تحصیل دانش آموزان روستایی بیش از دانش آموزان شهری است و نبود مدرسه در محل سکونت دانش آموزان یکی از عوامل نرفتن آنها به مدرسه است .
پیشنهادها براساس یافته های بخش شیوه های جذب کودکان بازمانده از تحصیل و با توجه به اهمیت هریک از شیوه ها، موارد زیر پیشنهاد میشود: تحویل کتابهای درسی کودکان روستایی و عشایری به صورت رایگان ؛ تأسیس صندوق رفاه دانش آموزی مناطق روستایی و عشایری؛ پرداخت یارانه تحصیل به خانواده های روستایی و عشایری دارای فرزند محصل ؛ پیگیری و اجرای کامل قانون ممنوعیت کار کودکان ؛ ایجاد مدرسه ابتدایی در همۀ روستاها و مناطق عشایری؛ ایجاد و اصلاح راههای ارتباطی میان محل زندگی و مدرسه ؛ گسترش مدارس شبانه روزی؛ ایجاد مدارس سیار عشایری؛ تولید مواد یادگیری مرتبط با نیازهای دانش آموزان روستایی و عشایری؛ افزایش به کارگیری معلمان مجرب ؛ انعطاف در زمان شروع و پایان سال تحصیلی در مناطق روستایی و عشایری؛ اصلاح نگرش منفی نسبت به تحصیل از طریق کارهای فرهنگی و برگزاری کلاسهای فرزند پروری برای والدین ؛ استفاده از معلمان بومی؛ توسعه کلاسهای سواد آموزی برای والدین و پیگیری اجرای کامل قانون تحصیل اجباری.