چکیده:
گسترش روزافزون شهرها، افزایش مهاجرت به آن ها و رشد بی رویه جمعیت، لزوم هدایت آگاهانه و سازماندهی فضایی را دوچندان کرده است. از سوی دیگر، پیش بینی توسعه شهرها برای برنامه ریزی و تامین امکانات لازم با هدف رشد شهر در آینده بسیار ضروری است. پژوهش حاضر تغییرات زمین های شهر چابهار را طی سال های 1370 تا 1393 ارزیابی و سپس این تغییرات را تا سال 1420 هجری شمسی پیش بینی می کند. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. برای گردآوری داده ها، تصاویر ماهواره ای لندست در سال های 1370، 1380 و 1393 تجزیه و تحلیل شده است. برای تحلیل داده ها، نرم افزارهای ARC&GIS، ENVI و IDRISI به کار رفته و پیش بینی تغییرات کاربری تا سال 1420 با بهره گیری از الگوی زنجیره های مارکوف و CA نشان داده شده است. نتایج به دست آمده از پیش بینی نشان می دهد گسترش کالبدی به سمت فشرده سوق پیدا می کند؛ به این صورت که از سال 1370 تا 1380 به طور میانگین در هر سال، 5/43 هکتار و از سال 1380 تا 1393 یعنی 13 سال، 5/59 هکتار گسترش را نشان می دهد و در چشم انداز سال 1420 به حدود 7/28 هکتار در سال خواهد رسید.
Increasing urban growth، increasing population growth and increasing urban migration have doubled the need for informed guidance and spatial organization. On the other hand، urban development prediction is essential for planning and providing the necessary facilities for the future growth of the city. The present study aims at evaluating the changes in the land of Chabahar during the years 1991 to 2014، then، predicting these changes until 2041. Research method is descriptive-analytic. Landsat satellite images for the years 1991، 2001، and 2015 have been analyzed. For data analysis، ARC & GIS، ENVI and IDRISI software were used. And the prediction of user variations until 2041، has been shown using CA and Markov chain models. Results of the prediction show that body expansion of the leads to the compression. From 1991 to 2001، an average of 43.5 hectares per year; and from 2001 to 2014 (during 13 years) 59.5 hectares of expansion are showed. And on the horizon of 2041 it will reach about 28.7 hectares per year.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که شهر چابهار، شهری ساحلی است و از دو طرف به دریا محدود میشود، طی دو دهة اخیر، همزمان با تأسیس منطقة آزاد تجاری، ادارة بنادر کشتیرانی و پایگاه نظامی با سیل جمعیت روبهرو بوده است؛ این امر موجب توسعة فضایی - کالبدی شهر به سمت شرق و شمال شده است؛ بنابراین بررسی همهجانبه و شناسایی علل و پیامدهای الگوی توسعة فضایی - کالبدی شهری، بهویژه در سالهای اخیر، همراه با پیشبینی و شبیهسازی آن با نگرشی علمی به مسائل شهری، از مهمترین اموری است که باید انجام شود.
پرسشهای پژوهش 1- کدامیک از کاربریها (ساختهشده، پوشش گیاهی، پهنة آبی، بایر) بیشترین تغییرات را از سال 1370 تا 1393 نشان میدهد؟ 2- توسعة فضایی - کالبدی شهر چابهار در آینده چگونه خواهد بود؟ محدودة پژوهشی شهرستان چابهار با مساحتی حدود 17155 کیلومتر مربع در منتهیالیه جنوب شرقی ایران و استان سیستان و بلوچستان واقع شده است.
جدول- 4: درصد احتمال تغییر کاربری زمینهای شهر چابهار تا سال 1420 با بهرهگیری از زنجیرههای مارکوف کاربری ساختهشده پوشش گیاهی پهنة آبی بایر به تصویر صفحه مراجعه شود پیشبینی روند تغییرات کاربری زمینها با بهرهگیری از ترکیب روش زنجیرههای مارکوف و الگوی اتوماسیون سلولی (Mark Chain and Cellular Automata) در این روش، براساس تلفیق الگوی اتوماسیون سلولی (CA) و زنجیرههای مارکوف، روند تغییرات کاربری و پوشش زمینها پیشبینی میشود.
در این پژوهش با بهرهگیری از نقشههای کاربری زمینهای بهدستآمده از تصاویر ماهوارهای و ترکیب آن با روشهای زنجیرهای مارکوف و الگوی اتوماسیون سلولی (CA)، تغییرات فیزیکی آتی شهر چابهار پیشبینی و شبیهسازی شد.