چکیده:
بهرغم تأکید منابع و متون اسلامی بر تأسیس امت واحدۀ اسلامی و تشکیل آن در قرون اولیه، این مهم به دلایلی بهتدریج دچار افتراق و گسست سیاسی شد. این امر ناشی از رفتار سیاسی نادرست نخبگان سیاسی و نیز برداشت ناصحیح از منظومۀ فکری اسلام و جایگزین شدن عناصر جدید در هندسۀ معرفتی مسلمانان است. مودودی دو عامل ظهور نظم سلطانی در حاکمیت اسلامی پس از خلفای راشدین توسط معاویه و به انزوا کشیده شدن خلافت انسان را که با روشهای دموکراتیک در دورۀ خلفای راشدین معمول بود، مهمترین عنصر مؤثر در انشقاق وحدت اسلامی میخواند. هدف این پژوهش بررسی عوامل گسست و پیوست سیاسی امت اسلامی و همچنین راهبرد بازسازی آن از منظر مودودی است. دلیل اهمیت این تحقیق این است که مودودی از اندیشمندان بزرگ معاصر تأثیرگذار بر گروههای سلفی است که امروزه بهنوعی از آنها بهعنوان عامل گسست امت اسلامی یاد میشود. این نوشتار دادهها و اطلاعات لازم را به شیوۀ اسنادی گردآوری میکند و با روش تفسیری به تحلیل آن از دیدگاه مودودی میپردازد.
In spite of the emphasis on Islamic sources and texts on the establishment of the Islamic Ummah and its formation in the early Islamic centuries, this issue gradually began to differentiate and experiences a political segregation. This is due to the incorrect political behavior of the political elites and the incorrect understanding of the Islamic intellectual system when the new elements were replaced in the knowledge sysytem of Muslims. Maududi describes two factors as the most important elements in the split of Islamic unity.The first one was emergence of Soltani's system of ruling in Islamic state by Muawiya after four Caliphs and the second was isolation of the human caliphate, which was common with the democratic methods during the four Caliphs period. The purpose of this study is to investigate the factors of Islamic political segregation as well as the strategy for its reconstruction from Maududi's perspective. The significance of this research is because of the fact that Maududi is one of the great contemporary Islamic thinkers who has been influencing the Salafist groups, which are nowadays are known as the cause of the breakup of and segregation in Islamic Ummah. This article compiles the necessary data and information in a documentary manner and interprets it in an analytical way from the perspective of Maudud
خلاصه ماشینی:
از منظر مودودی خلفای پس از راشدین به دلیل دغدغه مندی در زمینۀ احیای ارزش های قبیله ای بازمانده از دوران جاهلیت و انحصارطلبی خلفای بنیامیه به تدریج امت اسلامی با چالش ها و موانعی روبه رو شد و از این پس امت اسلامی رفته رفته سیر معکوس به خود گرفت و در دورة معاصر دستخوش چالش هایی همچون افراط گرایی ، فرقه گرایی و ناسیونالیسم شد که پیامد اصلی آن گسست سیاسی مسلمانان است .
چنین تفسیرها و برداشت های ناصحیح از مفاهیم کلیدی مزبور که همگی عمدتا ریشه در تغییر ش وی ة انتخاب خلیفه داشت ، زمینۀ گسست سیاسی مسلمانان را فراهم ساخت ، و در نتیجه امت واحدة اسلامی که مورد تأکید قرآن بود، به تدریج از هم فروپاشید.
ازاین رو به اعتقاد مودودی گام اول در تحقق حکومت و امت اسلامی تأسیس نظام تعلیم و تربیتی است که براساس مبادی و اصول اسلامی تأسیس یافته باشد و تا این مهم تحقق نیابد، هر گونه اقدامی در این زمینه عقیم و فاقد نتیجۀ لازم خواهد بود.
مودودی در پاسخ به این شبهه که دست یافتن به امت اسلامی چه بسا در پرتو نظام سیاسی دموکراسی امکان پذیر است مینویسد: انتظار تحقق امت اسلامی حتی نظام های جمهوری تا زمانیکه جامعۀ اسلامی براساس تعلیم و تربیت اسلامی شکل نگرفته باشد، امری بیهوده است ، زیرا در چنین جوامعی نیز سرانجام قدرت در دست کسانی قرار می رد که بتوانند جلب آرای عمومی کنند و مورد اعتماد مردم باشند تا انتخاب شوند.