چکیده:
نوشتهی حاضر از طریق سنجش نسبت میان "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تاکید بر قرآن کریم، به دنبال شفاف سازی هر دو مفهوم برآمده است تا ضمن بررسی انواع نسبت و روابط قابل تصور مانند: تباین و گسست، تساوی، عموم وخصوص منوجه و عموم و خصوص مطلق، بر این امر تاکید کند که با توجه به رابطهی اخیر، هرگونه عدالتی، آزادی را درون خود دارد؛ زیرا عدالت به معنای احقاق حقوق مردم است و آزادی یکی از مصداقهای روشن آن محسوب میشود. لذا همانگونه که بعضی از مصادیق آزادی، عدالتاند (مانند آزادی انتخاب)؛ بعضی از آزادیها نیز (مانند آزادی هرج و مرج) به عدالت نمیانجامند. با تبیین این روابط، فرضیهی مورد تاکید این است که با توجه به معنای محوری احقاق حقوق مردم در عدالت سیاسی و آزادی، مقیدبودن آزادی به عدالت و رابطهی تعاملیای که میان این مفهوم وجود دارد، این امکان را فراهم می آورد که عدالت سیاسی بسترساز حضور آزادی سیاسی در جامعه باشد.
خلاصه ماشینی:
نسبتسنجی "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تأکید بر قرآنکریم سیدکاظم سیدباقری 1 ، بتول ملاشفیعی 2 3 تاریخ دریافت: 28/7/1395 تاریخ تأیید: 23/6/1396 چکیده نوشتهی حاضر از طریق سنجش نسبت میان "عدالت سیاسی" و "آزادی سیاسی" با تاکید بر قرآن کریم، بهدنبال شفافسازی هر دو مفهوم برآمده است تا ضمن بررسی انواع نسبت و روابط قابل تصور مانند: تباین و گسست، تساوی، عموموخصوص منوجه و عموموخصوص مطلق، بر این امر تاکید کند که با توجه به رابطهی اخیر، هرگونه عدالتی، آزادی را درون خود دارد؛ زیرا عدالت بهمعنای احقاق حقوق مردم است و آزادی یکی از مصداقهای روشن آن محسوب میشود.
(آشوری، 1383: 207) در این نوشته منظور از "عدالت سیاسی" ارزشی است که با فراگیر شدن آن، امور جامعه در پیوند با قدرت، بهتناسب در جای خود قرار میگیرد و حقوق مردم و شهروندان بهشایستگی ادا میشود؛ با عدالت سیاسی، بستر «انتخاب شهروندان» و «محدودیت قدرت»، فراهم شده و مسیر جامعه برای رسیدن به «حقوق سیاسی» گشوده میشود.
آزادی سیاسی زمانی شکل میگیرد که اشخاص و تشکلهای سیاسی در انجامدادن رفتارهای سیاسی مطلوب و برخورداری از حقوق اساسی از محدودیتها و موانعی که دولتها ممکن است در برابر آنها ایجاد کنند، رها و آزاد باشند (میراحمدی، 1381: 108) آزادی، جز نبودن مانع و سدّ برای ترقی و تجلی فکر و عمل بشر چیزی نیست (مطهری، 1378: 60) و البته هدفی که در آزادی سیاسی از منظر قرآن و اندیشهی اسلامی در نظر گرفته میشود، صرفا مادی و زمینی نیست، بلکه هدف آن است تا این آزادی در راستای سعادت و پویش انسان بهسوی کمال باشد.