چکیده:
در ادبیات امنیت غذایی، بنا به تعریف، الگوی بهینه مصرف عبارت است از یک رژیم غذایی که بتواند مقدار کافی انرژی، پروتئین، چربی، مواد معدنی و سایر ریزمغذیها را تامین کند. در مطالعه حاضر، با استفاده از دادههای هزینه غذایی مرکز آمار ایران و همچنین، با بهکارگیری روش برنامه ریزی ریاضی آرمانی وزنی، الگوی بهینه مصرف مواد غذایی برای همه دهکهای هزینه ای در نواحی روستایی ایران تعریف شد. در تعیین سبد بهینه غذایی خانوارهای روستایی، ده گروه از مواد غذایی، ده ماده مغذی و 23 قید بر اساس توصیههای متخصصان تغذیه بهکار برده شد. یافتههای مطالعه نشان داد که با سطح هزینه فعلی مواد غذایی، امکان پیشنهاد سبد غذایی بهینه و رسیدن به وضعیت امنیت غذایی برای خانوارهای روستایی تا دهک ششم وجود نخواهد داشت؛ همچنین، از آنجا که دهک های اول تا چهارم نیاز به افزایش هزینه بیشتری نسبت به سایر دهک-های درآمدی دارند، نیاز است که از کمکهای حمایتی دولت استفاده کنند و دهک پنجم و ششم با تلاش جزئی و مدیریت بهتر نظیر کم کردن هزینه های غیرخوراکی می توانند این کمبود هزینه را جبران کنند.
In food security literature, optimal consumption pattern is defined as a diet which can secure enough amounts of energy, protein, fat, minerals and the rest of micro nutrients. In this study, using rural households' food expenditure data (Statistical Center of Iran), an attempt was made to define an optimal consumption pattern for all expenditure deciles of Iranian rural households with application of mathematical goal programming models. In order to determine optimal consumption pattern and minimal required expenditure, there were used ten groups of food items, ten nutrients and 23 constraints based on the advices of nutritional specialists. The Study results showed that with current expenditure level on food items for six food expenditure deciles, it was not possible to suggest optimal food consumption pattern, and people in these expenditure deciles could not reach to food security condition; in addition, first to fourth expenditure deciles needed to receive support from government in order to reach to food security level, while fifth and sixth deciles with minor economic efforts or optimizing their nonfood expenditure could compensate for their food expenditure.
خلاصه ماشینی:
ب ) قيد پروتئين : قيد پروتئين نيز به دو صورت حداقل و حداکثر در نظر گرفته شده ، که قيد حداقل پروتئين به صورت رابطة زير است : (رجوع شود به تصویر صفحه) که در آن ، bij پروتئين موجود در يک کيلوگرم ماده غذايي iام در دهک jام (بر حسب گرم )، xij مقدار ماده غذايي iام در دهک jام (کيلوگرم ) و TLBj کل حداقل نياز به پروتئين است که با استناد به اطلاعات انستيتو تغذيه ايران درباره مقادير مصرف ريزمغذي ها و بعد خانوار هر دهک محاسبه شده و به ازاي هر فرد در روز معادل ۵۴ گرم است .
د) قيد آهن : قيد آهن نيز به دو صورت حداقل و حداکثر در نظر گرفته شده ، که قيد حداقل آهن مورد نياز به صورت رابطة زير است : (رجوع شود به تصویر صفحه) که در آن ، dij آهن موجود در يک کيلوگرم ماده غذايي iام در دهک jام (بر حسب ميلي گرم )، xij مقدار ماده غذايي iام در دهک jام (کيلوگرم ) و TLDj حداقل نياز به آهن است که با استناد به اطلاعات انستيتو تغذيه ايران درباره مقادير مصرف ريزمغذي ها و بعد خانوار هر دهک محاسبه شده و به ازاي هر فرد در روز معادل ۱۳/۵ ميلي گرم است .