چکیده:
جمله شرط به جملهای گفته میشود که ادات شرط در صدر آن قرار بگیرد و وقوع آن مشروط باشد.ساختار نحوی شرط در زبان عربی بر پایة دیدگاههای مختلف تحلیل شده است، ولی دستورنویسان درباره برخی عناصر آن اتفاق نظر ندارند و ماهیّت این ساختار ازنظر زبانشناسی چندان روشن نیست و درباره هسته و وابسته این اسلوب نیز تحقیق اساسی صورت نگرفته است. این پژوهش دیدگاههای دستورنویسان را دربارة عناصر ساختمانی جمله شرطی بررسی و آن را با روش توصیفی- تحلیلی نقد و ارزیابی کرده است. در مقاله حاضر ساختار شرط، تحلیل و رابطه جملهها (جملة هسته و وابسته) مشخص شده است و سپس نقش نحوی، حالت نما و وجه شرطی فعل تبیین و تفاوت آنهایی که اغلب دستورنویسان یکسان انگاشتهاند، بیان میگردد. همچنین مکرر بودن نقش برخی ساختهای پیشتاز (ادات شرط+ جمله پیوندی) در این اسلوب اثبات شده است و به عنوان گروه اسمی یا قیدی در نظرگرفته شدهاند و سپس نقش دو سویة برخی ادات شرط در جملههای هسته و وابسته اثبات میشود.
The conditional sentence is the sentence that the conditional device comes first and its occurrence becomes conditional. In this research A critical study of structure of conditional sentence in Arabic grammars, the standpoints of the outstanding contemporaneous grammarians about different features of ‘conditional sentence’ have been comparative together at each of the issues and their differences and commonalities have been pointed. Afterwards, different votes have been criticized with respect to linguistic Criterions, so that their advantages and disadvantages have been determined. The present research has demonstrated some votes are acceptable and some votes are not acceptable.