چکیده:
در این پژوهش تلاش شده است تا نسل جدیدی از لطیفههای موسوم به رفاقتی در زبان فارسی با توجه به اصول همکاری مکالمهای[1] گرایس (1975) در کاربردشناسی بررسی شود. یکی از جنبههای کاربردشناسی زبان، بررسی معانی ضمنی پارهگفتارها و معانی بافتی است. درواقع افراد همیشه منظور خود را واضح و صریح مطرح نمیکنند و این مسئله موفقیت در امر ارتباط متقابل را با مشکلاتی مواجه میکند. اصول چهارگانه همکاری مکالمهای گرایس (1975) یکی از مهمترین عواملی است که به ایجاد موقعیتی طنز میانجامد. هدف این پژوهش، بررسی نقض اصول همکاری مکالمهای گرایس و نقش آن در تولید لطیفههایی است که بهتازگی در گفتوگوی روزمره فارسیزبانان بسیار رواج پیدا کرده است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و روش انجام آن میدانی میباشد. دادههای آن نیز سی لطیفه، پیامک و گفتوگوی اینترنتی افراد است که بهطور تصادفی انتخابشدهاند، این دادهها بر اساس چارچوب نظری تحقیق، که شامل اصول همکاری گرایس و راهکارهای آن، نقض و تخطی از آن راهکارهاست، تجزیهوتحلیل شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که پیامدهای نقض اصول گرایس سبب دروغ گفتن، کنایه زدن، تمسخر، استعاره، اغراق، پنهانکاری، تأکید بر موضوع بحث، توهین، تمایل نداشتن به ادامة بحث، ابهام، تناقض، غافلگیر کردن مخاطب، تغییر موضوع بحث و شوخی در ارتباطات فارسیزبانان میشود. 1-cooperative principles& maxims
In this study, we have tried to interpret a new generation of so-called friendship humors according to Grecian principles of co-operation in Persian language. Reviewing the implications of utterances and their meanings in context is one of the most important aspects of language usage. In fact, people do not always suggest explicitly what they are meant, and this can be lead to an unsuccessful mutual interacting. Grecian co-operative principles (1975) can be one of the most important factors in creating a successful Humor. This study aims to investigate the violations of Grecian co-operative principles and their role in the joke production of the kind that is just widespread in the Persian language in everyday conversations. The field research is descriptive-analytic. The data include 30 jokes, internet dialogues and messages that are randomly selected. The results showed that the consequences of violation of Grecian co-operation principles results in lying, idiom, ridicule, metaphor, hyperbole, secrecy, emphasizing the subject, insults, lack of desire to continue the discussion, ambiguity, contradiction, surprised the audience, change topic in the Persian-speaking community.
خلاصه ماشینی:
» در چهارچوب اصول مکالمه اي «گرايس » صديقه سادات مقداري ـ زهرا ايزد دوست چکيده در اين پژوهش تلاش شده است تا نسل جديدي از لطيفه هاي موسوم به رفاقتي در زبان فارسي با توجه به اصول همکاري مکالمه اي ١ گرايس (١٩٧٥) در کاربردشناسي بررسي شود.
تحقيق حاضر با در نظر گرفتن نظريه تعامل مکالمه اي و اصل همکاري گرايس به بررسي ساختار اين نوع پاره گفتارها ميپردازد و به اين پرسش پاسخ ميدهد که ميان نقض اصول گرايس (به ويژه دو اصل کيفيت و ارتباط ) و ايجاد موقعيت طنز در ساختار اين پاره گفتارها چه نسبتي برقرار است .
٣. تجزيه وتحليل داده ها بررسي داده هاي تحقيق نشان دهنده استفاده عامدانه از تکنيک نقض اصول گرايس به ويژه دو اصل کميت و ارتباط در خلق موقعيت طنز است ؛ براي مثال در نمونه آقا ما آب حوض ؛ شما شيرموز!
اين نوع پاره گفتارها که موسوم به جک هاي رفاقتي مي باشند با نقض برخي از اصول تعامل و همکاري منجر به ساخت هايي از قبيل تشبيه ، استعاره و اغراق مي شوند که خود به توليد يک موقعيت طنزآلود منتهي مي شود؛ به عنوان مثال در عبارت آقا ما آب حوض ؛ شما شيرموز!
نتايج نشان مي دهد که در بسياري از اين گونه لطيفه ها نقض اصول همکاري گرايس به ويژه دو اصل کيفيت و ارتباط سبب ايجاد موقعيت طنز مي شود.