چکیده:
ادبیّات پایداری از مهمترین سنگرهای فرهنگی شاعران متعهّد بهشمار میرود که امروزه بخشی از آثار ادبیّات معاصر را به خود اختصاص دادهاست. این رویکرد در جهان عرب، به تدریج پس از آگاهی اعراب از جنبشهای شکلگرفته در اروپا از اواخر قرن نوزدهم میلادی مطرح گردید. در این میان سرزمین فلسطین بهدلیل تاختوتاز اشغالگران و فجایع انسانی رخ داده در آن همواره در کانون توجّه شاعران و نویسندگان بسیاری قرار داشتهاست. از جملة این شاعران هارون هاشمرشید، شاعر فلسطینی است که بهعنوان شاعری متعهّد و انقلابی، در برابر مشکلات موجود در وطن خویش سکوت نکرده و به صف شاعران پایداری پیوستهاست. از سویی دیگر، این رویکرد همگام با سرزمینهای عربی در میان شاعران ایران نیز رواج بسیار یافتهاست. از جمله شاعران ایرانی که میتوان تأثیرات ادبیّات پایداری را در آثار آنان بهخوبی مشاهده نمود، حسین اسرافیلی است. نگارندگان در این جستار با رهیافتی توصیفی- تحلیلی و با رویکرد نقد تطبیقی پس از اشاره به زندگی این دو شاعر به معرّفی برخی بنمایههای ادبیّات پایداری در شعر این دو و بررسی آنها پرداختهاند و نتایج تحقیق حاکی از آن است که از جمله درونمایههای پایداری در شعر این دو شاعر، وطنگرایی، تجلّیل از شهید و مقام شهدا، دعوت به مبارزه و پایداری و... است و اسلوب رشید در اینگونه اشعار، ساده و نزدیک به فهم عامه و اسلوب اسرافیلی، نمادگونه و مبهم است.
Resistance literature, which makes up a portion of contemporary literature, is considered among the most important cultural strongholds of committed poets. This approach in the Arab world was introduced gradually when Arabs became aware of the movements formed in Europe in the late nineteenth century. Meanwhile, the Palestinian territories, due to continuous invasions and numerous humanitarian disasters, has always been the focus of many poets and writers. Among these poets, Harun Hashim Rashid can be pointed out, the Palestinian committed and revolutionary poet who has never kept silence in the encounter of problems in his homeland. Also, his writings are placed within resistance poetry. On the other hand, along with Arabic countries, this approach has become increasingly popular among Iranian poets. Hossain Esrafili is among those Iranian poets clearly influenced by the resistance literature. The present study, using the comparative review approach and after briefly reviewing these poets lives, has introduced some of the motifs in the resistance literature used in these poets works. The obtained results indicate that patriotism, honoring martyrs and their status, call for fighting and resistance against oppressors, etc., are among the motifs used in their poetry, and Rashids style, in this regard, is simple and close to public understanding, while that of Esrafili is symbolic and vague.
خلاصه ماشینی:
واکاوی بن مایه های ادبیات پایداری در شعر فلسطین و ایران (موردپژوهانه : هارون هاشم رشید و حسین اسرافیلی) (علمی-پژوهشی) 1 دکتر محمدتقی جهانی 2 زهره نورمحمدنهال چکیده ادبیات پایداری از مهمترین سنگرهای فرهنگی شاعران متعهد به شمار میرود که امروزه بخشی از آثار ادبیات معاصر را به خود اختصاص داده است .
پرسش هایی که این جستار درذصدد پاسخگویی به آنهاست ، به شرح ذیل است : ٨٩ ١- برجسته ترین بن مایه های ادبیات پایداری در شعر دو شاعر کدام است و چه شباهت ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟ ٢- انگیزة دو شاعر در پرداختن به این گونه اشعار چه بوده است ؟ ٣- دو شاعر موردنظر برای بیان این گونه اشعار خویش غالبا از چه اسلوب و شیوة زبانی بهره برده اند؟ ١-٢- پیشینۀ تحقیق در مورد ادبیات پایداری و زمینه های مرتبط با آن ، آثار بسیاری نگاشته شده است که از جملۀ آنها میتوان به موارد زیر اشاره نمود: ١- صحبت الله حسنوند و احمد محمدینژاد پاشاکی، (١٣٩١) در مقالۀ خود با عنوان «بررسی تطبیقی بیداری زنان در شعر حافظ ابراهیم ، هارون هاشم رشید، قیصر امین پور و یوسفعلی میرشکاک» به نقد و بررسی تطبیقی نقش آفرینی زنان و حماسه سازی آنان در برخی اشعار شاعران مذکور از زوایۀ زبانی، ادبی و فکری پرداخته اند.