چکیده:
بدون تردید وحدت و همدلی از اصولی ترین آموزه های مترقی و بلند قرآن مجید است.قرآن کریم در بیش از پنجاه آیه به مساله ی وحدت و عواملی که فراهم آوردنده ی اختلاف است، پرداخته و راه های رسیدن به وحدت را نشان داده است و مسلمانان بلکه همه مردم را به گردآمدن بر محور حقیقت و ترک جدال و تفرقه دعوت می کند، و به همین نسبت آیاتی است که از تفرقه و اختلاف، نهی و آن را مطرود می شمارد. زمانی که خداوند اصولی ترین دعوت پیامبران الهی را مطرح می سازد موضوع پرهیز از «تفرّ ق» را پیامی هم سنگ با اصل برقراری دین می شمارد؛ به این آیه توجه کنیم: «شرع لکم مّن الدّ ین ما وصّی به نو حا و الذّ ی اوحینا الیک و ما وصّینا به ابراهیم و موسی وعیسی ان اقیم وا الدّ ین و لاّ تتفرّقو ا فیه » ؛ «برای شما از دین همانی را مقرر کرد که نوح را بدان سفارش کرده بود و نیز آنچه که به تو وحی کردیم و آنچه ابراهیم و موسی و عیسی را بدان سفارش کردیم که دین را بپا دارید و در آن پراکندگی و اختلاف نکنید».پیامبر خدا صل الله علیه آله و سلم برای پدید آمدن این وحدت و اوج گیری آن دو بال را مطرح کردند. «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی» قرآن و عترت دو لنگر کشتی عظیم وحدت اند که نجات بخش امت اسلام است. مقاله حاضر به بحث در مورد ضرورت وحدت و راه های دستیابی به آن و بررسی اهداف وحدت بخشی و عوامل وحدت بخش وهمچنین ارائه راهکارهای اتحاد و اخوت دینی در قرآن کریم و روایات نبویی می پردازد. ابتدا اهمیت و ضرورت اتحاد و همبستگی امت اسلامی از منظر قرآن و احادیث را مورد اشاره و تبیین قرار می دهد. و سپس با اشاره به این واقعیت که دعوت به انسجام و اتحاد یک دعوت الهی و قرآنی و یک تکلیف دینی برای عموم مسلمانان است و نقش آن در اعتلا و حفظ و تقویت دین اسلام اشاره و همچنین جایگاه آن را در سیره قولی و فعلی پیامبر اسلام(ص) ، طرح و تبیین می نماید.
خلاصه ماشینی:
"همچنین منظور از «وحدت امت اسلامی»، وحدت مواضع اعتقادی و فقهی و عدم بیان آنها نیست، بلکه مقصود این است که نخست فرقه های اسلامی به طور صحیح یکدیگر را بشناسند، از مواضع فکری و اعتقادی هم کاملا مطلع شوند و برای حفظ و گسترش کیان اسلام از نزاعی که قرآن کریم آن را نهی کرده «لاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» بپرهیزند و برای دفاع از ساحت قران و اصول ثابت و مشترک اسلامی، ید واحده باشند.
چنانکه در جایی دیگر: «و إن هذه امتکم امة واحدة و أنا ربکم فاتقون» با همین تعبیر آغاز می کند و می خواهد که با رعایت یکپارچگی فراگیر اسلامی پروا داشته باشند و کاری نکنند که این یگانگی دچار خلل شود و از آنجا که همه ی مؤمنان را یک امت و در یک جهت و با یک هدف خواسته که در آن پرستش خدایی یگانه است ، باید مسلمانان آگاه، به اهمیت این شعار قرآنی(امت واحد)پی ببرند و عظمت آن را درک کنند و تفرقه ها را از میان بردارند و نابود سازند و هرگونه حرکتی که به دوگانگی و تفرقه ی مسلمانان بینجامد حرکتی خواسته ی دشمنان و برخلاف دعوت قرآن است.
از قرآن استفاده می شود که همواره اختلاف مذهبی وجود دارد: «ولو شاء ربک لجعل الناس امة واحدة و لایزالون مختلفین» : اگر پروردگار تو خواسته بود همه ی مردم را یک امت قرار می داد، ولی همواره در اختلاف خواهند بود پس باید کاری کرد که این اختلاف به تشتت، منازعه، درگیری، کینه و کشتار نینجامد و اختلاف سلیقه ها و برداشت ها، موجب آثار عملی تنش زا نشود و مهم تر اینکه خود را از امت واحد جدا ندانند، چون خداوند با همه ی این احوال فرموده است: «ان هذه امتکم امة واحدة» : این دین شما و این امت شما یگانه است."