چکیده:
عرضه روایات، بر قرآن کریم و یافتن مستندات قرآنی برای آنها می تواند از یک سو به گونه شناسی روایات تفسیری پراکنده در جوامع حدیثی و از سوی دیگر به شناخت و فهم بهتر قرآن، کمک نماید. این نوشتار پژوهشی است برای ارائه مستندات قرآنی باب مکارم کتاب شریف کافی که شامل هفت حدیث بوده و عمدتا به فضایل اخلاقی پرداخته اند و در مجموع با حذف مشترکات 3۰ فضیلت ذکر شده است. در این پژوهش با توجه به فراوانی مستندات قرآنی تمامی فضائل باب مکارم، صحت متن آنها با وجود ضعف سندی برخی از احادیث مورد بررسی قرار گرفته است؛ از مطالعه آیات، 8 فضیلت عینا در قرآن آمده مانند یقین و صبر و 12 فضیلت به صورت مترادف مانند شجاعت، 11 مورد دیگر به صورت فعل، صفت و ترکیب اضافی و وصفی مانند اطعام السائل و تعداد 6 مورد مفاهیم و مضمون آنان در قرآن مانند غیرت و مانند آن به کار رفته و با توجه به عنوان باب مکارم برای هریک از واژگان مذکور مستند سازی قرآنی صورت گرفته است.
خلاصه ماشینی:
") مصطفوی/حاج سید جواد( ترجمه اصول کافی)ج3ص93(درحدیث فوق که حدیث موثق می باشد، خلق بالضم ملکه برای نفس می باشد که از آن هر عمل و فعل اخلاقی به آسانی صادر می شود و مغایرتی با تکلیف ندارد و منظور از اختصاص آن به پیامبران این است که آنها نمونه کامل واتم مکارم اخلاق هستند و با توجه به توفیق از طرف خداوند مامور تبلیغ و ترویج آن مکارم بوده اند همانطوری که پیامبر اکرم فرمودند: "إنما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق"؛) شرح الکافی-الاصول والروضه ج8ص173( این حدیث مکارم اخلاق باحدیث اول متفاوت است جز اینکه بعضی از راویان صدق اللسان و اداء الامانة را به آن افزوده اند و ما این دو مورد را در حدیث اول شرح و آیات مستند آن را ذکر کردیم و در اینجا به بررسی اصطلاحات این حدیث که از گونه تفسیری است، می پردازیم.
( ترجمه المیزان ذیل آیه) حدیث سوم: برخی از مصادیق مکارم اخلاق امام صادق (علیه السلام (در پاسخ شخصی که از ایشان خواست تا صفات مکارم اخلاق را بیان فرماید ابراز داشتند: "ما دوست میداریم کسانی را که عالم، عاقل، فقیه، حلیم، اهل مدارا، صبور، راستگو و با وفا باشند، خداوند متعال مکارم اخلاق را به پیامبران عنایت نموده و هر کس دارای آن صفات باشد باید خدا را سپاس گوید و هر کس آن صفات را فاقد باشد باید از خداوند بخواهد آن صفات را به او عطا کند"؛ حدیث فوق از نظر سندی ضعیف می باشد و از گونه تفسیری است و بیشتر مصادیق ذکر شده آن در احادیث قبل بررسی گردیده و ما فقط به شرخ مختصری از عناوین ذکر نشده می پردازیم: العقل به نیرویی که آماده برای پذیرش علم است گفته میشود؛ همچنین به علم و دانشی که با آن، نیروی باطنی انسان از آن سود میبرد عقل گفته میشود."