چکیده:
سعادت همیشه مورد نظرانسان بوده و هست وکاروان انسانیت بدنبال آن می باشد. وهمواره یکی ازدغدغه های بشریت رسیدن بسعادت وخوشبختی بوده است. اینکه تعریف حقیقی وواقعی آن چیست؟ مسئله ای است که دانشمندان وفرهیخته گان جوامع مختلف جواب های گوناگونی به آن داده اند. حکیمان و فیلسوفان ؛ روانشناسان ؛ دانشمندان اسلامی ازدیرباز دغدغه انسان و سعادت آن راداشته اند ودربیانات و نوشته هایشان سعادت وشقاوت راتعریف کرده اند ودراطراف آن بحث وگفتگونموده اند . اینکه دراین راه چقدرموفق بوده و به واقعیت نزدیک شده اند نیازبه میزان دقیقی دارد. بنظر می رسد این مسئله یکی ازمسائل بنیادی انسان شناسی می باشد چرا که جواب آن دررشته های علمی تاثیرگذاراست. ما دراین مقال بصورت مختصرنظرات دانشمندان رشته های گوناگون را درباره سعادت و شقاوت آورد ه ایم ودرآخر ازدیدگاه آیات وروایات به آن پرداخته ایم . با این حال باید گفت دراین زمینه هرچه نوشته وخوانده و گفته وشنیده شود کم است زیرا هدف و مقصد اساسی زندگی رانشان می دهد و البته فهم معمای آن هم کار چندان آسانی نیست و از عهده هرکسی برنمی آید. بویژه دانشمندان مسلمان و غیرمسلمانی که سعی کرده اند براساس تفکر و آموزه های خود و نه براساس کتاب وسنت مسئله را حل کنند ؛ توفیق چندانی بدست نیاورده وبرپیچیده گی مسئله اضافه کرده اند.واین معضل روش شناسی وراه حل مسئله ؛ دربسیاری ازموضوعات ومفاهیم دینی نمایان است
خلاصه ماشینی:
آنها نیز معتقدند که در دنیا سعادت تام (درجه نهایی سعادت) حاصل نمیشود؛ زیرا درد و رنج و حسرت و حرمان، وجود دارد و سعادت را این دانستهاند که انسان با حرکت ارادی به کمال «خویش» دست یابد و بالاترین مرتبه فضیلت این است که افعال انسان، الهی و خیر محض و بدون نظر به پاداش و کیفر و فقط برای خدا باشد و این، خیر محض است که غایتی لنفسه است.
از این رو، سعادت را به معنای همیاری امور الهی با انسان برای رسیدن به خیر دانسته که ضد شقاوت است و به همین جهت، مساعدت، معنای معاونت میدهد؛ یعنی معاونت برای کسب آنچه مایه سعادت است و بخشی از دست را نیز بدان جهت ساعد میگویند که در انجامدادن کارها مساعدت میکند.
(20) درنتیجه باید گفت : صرف نظرازدیدگاههای سه گروه (متفکران یونانی ؛ متفکران اسلامی ؛ روانشناسان) ازنظرعلم لغت و قرآن وحدیث ومطالبی که ازتفسیرنمونه آوردیم ؛ در تعریف به دست آمده از قرآن و حدیث در باره سعادت، تفاوت چندانی با مفهوم لغوی آن- که ذکر شد-، دیده نمیشود، به این معنا که اسلام نیز سعادت را خیر دائم، معرفی مینماید که نقطه مقابل آن شقاوت است.
(17)- سعادت و شادکامی، در آمدی بر سعادتمندی از دیدگاه اسلام با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (18)- دانشنامه عقاید اسلامی ؛ محمدی ری شهری ج9 ؛ ص337 (19) الف : واژه سعادت دوبار در قرآن، و در آیات ۱۰۵ و ۱۰۸ سوره هود آمده است: " یوم یأت لا تکلم نفس الا باذنه فمنهم شقی و سعید و اما الذین سعدوا ففی الجنة خالدین فیها ما دامت السموات والارض ...