چکیده:
یکی از مهمترین ابزارهای کارامد در امر سیاستگذاری اقتصاد کلان و ایجاد ثبات و رشد اقتصادی، متغیر نرخ سود (بهره) است(Odedokun،1996). عدم بهرهگیری از تغییرات نرخ سود نه تنها پویایی سیستم (نظام) بانکی و به تبع آن اقتصاد ایران را آسیبپذیر کرده بلکه باعث ایجاد شکاف در بازار رسمی و غیررسمی کشور شده است. آزادسازی نرخ سود در قالب قانون بانکداری بدون ربا میتواند یکی از مهمترین ابزارهای سیاست پولی کشور را احیا نماید و موجب بهبود متغیرهای کلان اقتصادی شود. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش عبارت است از: نحوة تأثیر آزادسازی نرخ سود (بهره) بر متغیرهای کلان اقتصاد کشور در دوره مورد مطالعه (1345-1381) چگونه است؟ برای این منظور ابتدا مروری بر ادبیات موضوع پژوهش میکنیم و سپس مدل مورد نظر تحقیق تشریح شده و مبانی تئوریک (نظری) آن به طور اجمال ارائه میشود. برآورد مدل سیستمی با استفاده از روش حداقل مربعات سه مرحلهای(3SLS) بخش بعدی مقاله است. در سیستم معادلات همزمان توابع تقاضای پول، سرمایهگذاری و رشد برآورد شده و با اثبات فرضیه مکینون ـ شاو در ایران، تأثیر مثبت آزادسازی مالی بر سرمایهگذاری و رشد اقتصادی استخراج شده است.
نرخ سود (بهره) واقعی در معادلات سرمایهگذاری و رشد دارای رابطه مثبت بوده و بیانگر آن است که با افزایش نرخ سود واقعی در نظام بانکی کشور ، میزان سرمایهگذاری و تولید افزایش مییابد. در تابع تقاضای پول، نرخ سود واقعی بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده و نشان میدهد که با افزایش نرخ سود، حجم بزرگی از پولهای مردم جذب نظام بانکی شده و ثبات اقتصادی را نتیجه خواهدداد.
خلاصه ماشینی:
"بر این اساس پرسش اصلی پژوهشعبارت است از:نحوۀ تأثیر آزادسازی نرخ سود(بهره)بر متغیرهای کلان اقتصاد کشورIB}(*)کارشناس امور اقتصادی بانک سپه،حوزه مدیریت،کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامهریزی،مدرس دانشگاه (**)کارشناس امور ارزی بانک صنعت و معدن تبریز،کارشناسی ارشد اقتصادی،مدرس دانشگاه تبریز {IBدر دوره مورد مطالعه(1345-1381)چگونه است؟برای این منظور ابتدا مروری برادبیات موضوع پژوهش میکنیم و سپس مدل موردنظر تحقیق تشریح شده و مبانیتئوریک(نظری)آن بهطور اجمال ارائه میشود.
3991,tessiroM برآورد سیستم معادلات همزمان الف)تابع تقاضای پول )ULPL,FFNIRE,DRL,FPDGL(f RML RML :لگاریتم حجم پول FPDGL :لگریتم تولید ناخالص داخلی DRL :لگاریتم نرخ بهره حقیقی FFNIRE :نرخ تورم مورد انتظار ULPL :لگاریتم نقدینگی در آزمونهای تصریح مدل،برخی از متغیرهای مستقل نظیر نرخ بهره جهانی،نرخ ارز،سطح سپردههای سیستم بانکی نیز بررسی شد که بهدلیل ایجاد اختلال در مدل ومعنیدار نبودن ضرایب آنها از مدل حذف گردید.
برآورد سیستم معادلات همزمان الف)تابع تقاضای پول )ULPL,FFNIRE,DRL,FPDGL(f RML RML :لگاریتم حجم پول FPDGL :لگریتم تولید ناخالص داخلی DRL :لگاریتم نرخ بهره حقیقی FFNIRE :نرخ تورم مورد انتظار ULPL :لگاریتم نقدینگی در آزمونهای تصریح مدل،برخی از متغیرهای مستقل نظیر نرخ بهره جهانی،نرخ ارز،سطح سپردههای سیستم بانکی نیز بررسی شد که بهدلیل ایجاد اختلال در مدل ومعنیدار نبودن ضرایب آنها از مدل حذف گردید.
کشاورزیان،1382 مدل سرمایهگذاری برآورد شده در سیستم معادلات همزمان برای آزمون آزادسازی مالیبیانگر نقش مثبت و قابل ملاحظه آزادسازی نرخ سود(بهره)واقعی بر سرمایهگذاری استو فرضیه مکینون-شاو را در ایران اثبات میکند.
مدل سرمایهگذاری برآورد شده در سیستم معادلات همزمان برای آزمون آزادسازی مالیبیانگر نقش مثبت و قابل ملاحظه آزادسازی نرخ سود(بهره)واقعی بر سرمایهگذاری استو فرضیه مکینون-شاو را در ایران اثبات میکند."