چکیده:
حزب توده ایران که در ادامه حزب کمونیست و گفتمان چپ پس از مشروطه و در راستای انقلاب سوسیالیستی 1917 شوروی شکل گرفته بود بعد از سقوط رضاشاه تاسیس شد. این حزب که در طبقهبندی احزاب در طیف احزاب چپ قرار میگیرد خود را وابسته به افکار مارکسیستی میدانست که در تمام رخدادهای سیاسی از جمله: امتیاز نفت شمال، غائله آذربایجان، ملی شدن صنعت نفت و ... جانب اتحاد شوروی را گرفت و اندیشه مارکسیسم-لنینیسم را بعنوان ایدئولوژی و مکتب سیاسی خود ترویج نمود. پس از کودتای 28 مرداد 1332 این حزب بطورکامل توسط رژیم پهلوی سرکوب و ناچار به مهاجرت از کشور شد. حزب توده که به دنبال یک مارکسیسم ایرانی بود با شروع انقلاب اسلامی به ایران بازگشت و با حمایت از خط امام و مکتبیها به تایید تمامی مواضع جمهوری اسلامی پرداخت، اما در سال 1362 با ایجاد سازمان مخفی و جاسوسی و فاش ساختن اسرار نظام به اتحاد جماهیر شوروی سرانجام توسط جمهوری اسلامی منحل اعلام شد. هدف این پژوهش بررسی مواضع حزب توده در قبال انقلاب اسلامی است، در این پژوهش ضمن بررسی مواضع حزب توده در قبال انقلاب اسلامی به دنبال تبیین این فرضیه هستیم که اصولا در جامعهای که ریشه و فرهنگ آن با دین مبین اسلام گره خورده و انقلابی مستقل و مردمی در آن شکل گرفته اندیشههای مارکسیستی نمیتواند جایگاهی در آن داشته باشد ولو اینکه آن ایدئولوژی بخواهد خود را با نظام حاکم همسو کند.
Tudeh party of Iran which continues the communist party and the left discourse after the constitution and in line with the Soviet Socialist Revolution of 1917 it was formed, founded after the fall of Reza Shah. This party, classified in the parties, placed in the left-wing spectrum knew himself depended to Marxist thoughts which is in all political events among them: The north petroleum points, the Azerbaijan republic, the nationalization of the oil industry and ... took the side of the Soviet Union and promoted the thought of Marxism-Leninism as an ideology and its political doctrine. After the August 28, 1332 coup this party was completely suppressed by the Pahlavi regime and had to emigrate from the country. The Tudeh party was looking for an Iranian Marxism with the start of the Islamic revolution, return to Iran and with the support of the Imam's line and the schools, to confirm all the positions of the Islamic republic, but in 1362 by creating secret and spy agency and revealing the secrets of the system to the Soviet Union finally dissolved announced by the Islamic republic. The purpose of this research is Check Tudeh party's positions in relation to the Islamic revolution of Iran, in this research while analyzing the positions of the Tudeh party towards the Islamic revolution we seek to explain this hypothesis basically in a society tied to its roots and culture with the religion of Islam and formed an independent and popular revolutionary in it Marxist ideas cannot have a place in it even if that ideology wants to reconcile itself with the ruling system.
خلاصه ماشینی:
"واژگان کلیدی: حزب توده، انقلاب اسلامی، مارکسیسم-لنینیسم مقدمه حزب توده ایران فراگیرترین و متشکلترین حزب تاریخ معاصر ایران است که در فرصت پدید آمده از فضای باز سیاسی پس از شهریور1320 پا به عرصه وجود گذاشت این حزب، حزبی مارکسیستی بود که اکثر اعضای اولیه آن را بقایای گروه پنجاه و سه نفر تشکیل میدادند که در دوره سلطنت رضاشاه به جرم تبلیغ مرام مارکسیستی دستگیر شدند؛ با آزادی گروه 53 نفر در مهر 1320 قدرت حزب گسترش فراوانی یافت و این حزب توانست در بهمن ماه همان سال روزنامه سیاست را بعنوان ارگان مطبوعاتی تأسیس کند (جاسبی(الف)، 1386: 270).
حزب توده در حالی از پیروی از خط امام سخن میگفت که تنها راه رشد را راه رشد غیرسرمایهداری میدانست و معتقد بود که به کمک شوروی انقلاب ایران را میتوان به سمت راه رشد غیرسرمایهداری ترغیب کرد، این حزب در شرایطی به حمایت از جمهوری اسلامی میپرداخت که سرسپردگی کامل به شوروی داشت و هرچند تلاش میکرد تا تبعیت خود از شوروی را انکار کند اما در جهت نفوذ شوروی در کشور تبلیغ میکرد (جاسبی(الف)،پیشین: 287).
حزب توده که به دنبال «راه رشد غیرسرمایهداری» یعنی راه موقت تکامل جامعه به جانب سوسیالیسم بود، نتوانست بعنوان یک نیروی سیاسی و مستقل و مردمی عمل کند و خود را با شرایط مذهبی ایران که دین اسلام با تار و پود آن ریشه دوانده بود و اندیشه مارکسیسم را سراسر الحاد میدانست، تطبیق دهد و سرانجام از طرف تاریخ و مردم مسلمان ایران محکوم شد و در سال 1362 برای همیشه از صحنه تاریخ انقلاب اسلامی ایران خارج شد."