چکیده:
جهانی شدن بیش از دو دهه است که چه در حوزه اقتصادی و سیاسی و چه در حوزه فرهنگی و اجتماعی بعنوان یکی از موضوعات اصلی در میان کشورها و صاحبنظران تبدیل شده است و همزمان با مطرح شدن آن، چالشهایی هم در مجامع رسمی و علمی با خود به همراه داشته است. تاثیراتی که جهانی شدن در تمامی حوزهها با خود دارد، موجب تفاسیر متفاوت و متعاقب آن موافقان و مخالفان بسیاری شده است. یکی از این حوزهها که موضوع پژوهش حاضر را تشکیل میدهد، تاثیرگذاری جهانی شدن بر حوزه فرهنگی کشورها است که طبیعتا ایران نیز از این قاعد مستثنی نیست. اما اینکه تا چه حد میتوان این تاثیرگذاری را در حوزه فرهنگی ایران مثبت یا منفی ارزیابی کرد و چالشها و فرصتهای آن را در کشور مشخص ساخت، موضوع بحث مقاله میباشد. به نظر میرسد در عرصه فرهنگ نیز جهانی شدن دارای مولفههایی است که باید مشخص گردد و از فرصتهای آن در جهت توسعه فرهنگی ایران استفاده شود. در این نوشتار سعی شده تا به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از گردآوری اطلاعات و دادهها بصورت کتابخانهای یا اسنادی، نقش جهانی شدن بعنوان یک روند فراگیر و گسترده در توسعه فرهنگی ایران مورد بررسی قرار گرفته و به مولفههای آن اشاره شود.
Globalization is more than two decades that whether in the economic and political area and in the cultural and social area has become as one of the main topics among the countries and experts and simultaneous with it's raising, has brought challenges in the formal and academic assemblies. Effects that globalization has with himself in all domains, has caused to different interpretations and subsequently many supporters and opponents. One of these domains which forms the subject of this research, is impact of globalization on the cultural area of countries that naturally Iran is no exception to this rule. But that's to what extent can be appreciated this effect in the cultural area of Iran, positive or negative and identify challenges and opportunities in the country, it is the topic of the article's discussion. It seems in the field of culture as well globalization has components which should be specified and used from its opportunities in the direction of Iran's cultural development. In this article tried to by descriptive-analytical method and using data and data collection as a library or documentary, examined the role of globalization as an inclusive and extensive process in Iran's cultural development and mention to its components.
خلاصه ماشینی:
"مهمترین این شواهد را میتوان در این موارد مطرح نمود: گسترش بازارهای مالی و بورس جهانی، شکلگیری تجارت الکترونیکی یا اقتصاد بدون مرز، گسترش نقش و نفوذ شرکتهای چندملیتی، بینالمللی شدن فرایند تولید (تولید جهانی) که بواسطه آن بخشهای زیادی از جهان در تولید یک کالا ایفای نقش میکنند، کاهش موانع تعرفهای در امور تجاری، شکلگیری اتحادیههای تجاری و اقتصادی، کاهش نقش و اقتدار دولتها، بسط و گسترش ارزشهای دموکراتیک، توجه به حقوق بشر و جامعه مدنی جهانی، گسترش عمومیتهای فرهنگی و محصولات فرهنگی، گسترش سازمانهای غیردولتی فراملی، شکلگیری جنبشهای جهانی چون مبارزه با آلودگیهای زیست محیطی و سلاحهای کشتار جمعی، شکلگیری الگوهای مصرف جهانی، وابستگی متقابل جوامع و کشورها نسبت به یکدیگر، گسترش صنعت جهانگردی، شکلگیری ارتباطات و نظام رسانهای جهانی، جریان آزاد اطلاعات، شکلگیری خرده فرهنگها، بازشناسی در سطوح قومی، ملی و منطقهای، تشدید نابرابریهای بین جامعهای، جهانی شدن بزهکاریها، جهانی شدن اعتیاد و جهانی شدن پولشویی و رانتخواری (لطفی و نادمی،پیشین: 125-124).
افزایش رفتوآمد شهری و استانی در ایران، مساعد شدن شرایط ارتباط بین حوزههای فرهنگی در ایران و اقدام به مسافرت به کشورهای خارجی، استفاده از رسانههای جمعی (ملی و بینالمللی)، گسترش دانش عمومی نسبت به کشورها و فرهنگهای دیگر، مشارکت سیاسی و اجتماعی، تغییر در شرایط جهانی و توسعه روابط بین فرهنگی، موجب شده تا مردم ایران، بیشتر خود را در جامعه جهانی تعریف کنند."