چکیده:
زمینه و هدف : داروی دیگوکسین به وفور برای بیماران قلبی تجویز می شود و اوردوز اتفاقی بویژه در صورت بروز نارسایی کلیوی یا در نتیجه تداخلات داروی در این بیماران بصورت شایع رخ میدهد. هدف از این مطالعه، بررسی رابطه سطح سرمی دیگوکسین با علائم مسمومیت، تعیین نقش فاکتورهای مداخلهکننده مانند بیماریهای زمینهای، اختلالات الکترولیتی و متابولیک در رابطه با بروز مسمومیت و تعیین شیوع علائم قلبی و غیر قلبی مسمومیت مزمن با دیگوکسین در بیماران قلبی دریافتکننده دیگوکسین بوده است.
روش بررسی: مطالعه از نوع موردی (Cross sectional) است که بر روی ۵۳۱ بیمار مصرفکننده دیگوکسین که در بیمارستان بستری بودهاند، انجام گرفته است. اطلاعات بیمار، شامل علائم قلبی و غیر قلبی و یافتههای آزمایشگاهی، بهویژه سطح سرمی دیگوگسین، از پرونده بالینی بیماران استخراج و آنالیز آماری شد.
یافتهها: شیوع مسمومیت با دیگوکسین در بیماران دریافت کننده این دارو تقریبا ۱۰ درصد (۵۳۱/۵۲) بود. از مجموع ۵۲ بیمار مسمومیت با دیگوکسین، پنجاه مورد (۹۶%) مربوط به مسمومیت مزمن غیرعمدی در جریان مصرف دارو می شد و تنها دو مورد مریوط به مسمومیت حاد ناشی از اقدام به خودکشی می شد. ۶۰% بیماران را زنان تشکیل میدادند و میانگین سنی بیماران ۷۸ ± ۱۱ سال بود. میانگین سطح سرمی دیگوکسین برای مردانng/mL ۲.۸۱ ± ۰.۱۳ و برای زنانng/mL ۲.۹۴ ± ۰.۰۷ بود. همچنین تفاوت معنیداری بین میانگین سطح سرمی افراد بالای ۶۵ و کمتر از ۶۵ سال وجود داشت (به ترتیب ۳.۲۸ ± ۰.۱۴ ng/mL و ۲.۶۶ ± ۰.۰۹ ng/mL). در ۶۲% بیماران، آنزیمهای عملکرد کلیوی افزایش یافته بود. تشدید بیماری کلیوی زمینهای یا بروز نارسایی حاد کلیوی مهمترین عامل مستعد کننده مسمومیت با دیگوکسین بود.
بحث و نتیجهگیری: سن بالا و بیماری زمینهای کلیوی یا بروز نارسایی حاد کلیه از مهمترین علل پیشگوییکننده در احتمال بروز مسمومیت در پی مصرف داروی دیگوگسین در بیماران تحت درمان با این دارو است. سن بالای ۶۵ سال خطر مسمومیت را دو تا سه برابر افزایش میدهد.