چکیده:
مسأله«نفس-بدن»یکی از مهمترین مسائل فلسفی در علم النفس قدیم بوده، امروزه نیز
با عنوان معظله«ذهن-جسم»در فلسفه ذهن معاصر همان اهمیت را حفظ کرده است.این مبحث
فلسفی به طور خلاصه در دو سؤال قابل طرح است:ماهیت نفس یا ذهن چیست؟و چگونه نفس با
بدن مرتبط و متحد است؟ملا صدرا و لایبنیتس از جمله فیلسوفانی هستند که ضمن نقد دیدگاه اسلاف خود-ابن
سینا و دکارت-در حل این مشکل تلاش فلسفی زیادی کردند و به راهحلهایی رسیدند که
این راهحالها با یکدیگر نقاط مشترکی دارند.از جمله آن نقاط مشترک نوع ترکیب نفس و
بدن و فروکاستن مرزهای مجرد و مادی در مورد ماهیت نفس و بدن است.در این مقاله، ضمن
مروری بر دیدگاههای مختلف در مسأله ذهن-جسم، به بررسی تطبیقی این دو دیدگاه
پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"این مبحث فلسفی به طور خلاصه در دو سؤال قابل طرح است:ماهیت نفس یا ذهن چیست؟و چگونه نفس با بدن مرتبط و متحد است؟ ملا صدرا و لایبنیتس از جمله فیلسوفانی هستند که ضمن نقد دیدگاه اسلاف خود-ابن سینا و دکارت-در حل این مشکل تلاش فلسفی زیادی کردند و به راهحلهایی رسیدند که این راهحالها با یکدیگر نقاط مشترکی دارند.
این ابعاد شامل انتقادهای آنان نسبت به دیدگاههای قبلی،تعاریف آن دو درباره نفس و بدن نزدیک شویم و هم بین آن دو منظر مقایسهای برقرار سازیم بایستی چند گام فلسفی آنها را بشناسیم: انتقاد به دیدگاه فلاسفۀ پیشین:ملا صدرا در کتابها و رسالههای متعدد خود دیدگاه متفکران گذشته،بویژه ابن سینا،را در باب ماهیت نفس و نحوه ارتباط آن با بدن مورد انتقاد جدی قرار داده است؛همینطور لایبنیتس دیدگاه دکارت و دکارتیان درباره نفس را نقد و بررسی کرده آن را ناقص اعلام نموده است؛انتقاد او از دیدگاه دکارت یکی به اصل کوگیتو، دیگری درباره تعریف جسم و در نهایت به ماهیت نفس است.
«نیکلاس ژولی»در مقدمۀ خود بر مجموعه مقالاتی درباره لایبنیتس،دیدگاه این فیلسوف را«ایدهآلیسم تقلیلگرا»{P1P} خوانده،میگوید:به نظر او هرچه واقعا وجود دارد همانا ذهن و به تعبیر بهتر نفس است و اجسام را میتوان به موجودات ذهنی{P2P}(غیر مادی)تحویل برد(نیکلاس ژولی{P3P}1995 م،ص 2)؛ اما به نظر میرسد که سخن ژولی قابل نقد باشد؛زیرا هرچند به نظر لایبنیتس هر شیء در عالم دارای نفس یا مناد است و جسم بینفس چیزی جز تودهای از خاک نیست؛دانستیم که او به نفس مجرد از جسم هم قائل نیست و دکارتیان را به خاطر اعتقاد به نفوس بدون جسم ملامت میکند،اما این نفس چگونه با ماده یا بدن ترکیب شده است؟در این باره،مطلب {P(1)."