چکیده:
در مقاله پیشرو با طرح این پرسش که «رژیم کنترل تکنولوژی موشکی چگونهبر امنیت جمهوری اسلامی ایران تاثیر میگذارد؟» به معرفی و بررسی رژیم کنترل تکنولوژی موشکیاز ابتدای شکلگیری آن میپردازیم و در ارتباط با آن الزامات امنیتی ایران را بررسی میکنیم. هدف از نوشتار فرارو آن است که چگونگی تاثیررژیم کنترل تکنولوژی موشکی را بر امنیت ملی ایران و نیز چالشهای ایران در ارتباط با رژیم یاد شده آشکار نماییم. در سال 1987 در پی اوجگیری نگرانیهای بینالمللی درباره اﺷﺎﻋه تسلیحات ﻣﻮﺷکی به دعوت ایالاتمتحده امریکا، هفتکشور صنعتی جهان رژیم کنترل تکنولوژی موشکی (امتی سی آر) را ایجاد میکنند. این رژیم از ﮐﺸﻮرﻫﺎﯾﯽ تشکیل شده اﺳﺖ ﮐـﻪ در اﺷـﺎعه نیافتن ﻣﻮﺷـک،ﻣﻨﺎﻓﻊ و درک سیاسی مشترک دارﻧﺪ. روش این نگاشته توصیفی– تحلیلی میباشد و نتایج پژوهش حاکی از آن است که رژیم کنترل تکنولوژی موشکی با ماهیتیسیاسی در پی تاثیرگذاری جهانی است. این رژیم امنیتی بر امنیت جمهوری اسلامی ایران تاثیرگذاشته و بازدارندگی موشکی ایران را، که تکیهگاه اصلی امنیت ملی کشور است، میتواند با مشکل مواجه سازد
خلاصه ماشینی:
اين نهادها اولاً، به دست صاحبان قدرت ايجاد مي شوند، ولي به مرورزمان ، براي خود ايجاد رويه کرده و خود نيز در کنار دولت ها به عنوان بازيگر مطرح مي شوند؛ ثانياً، به عنوان مکانيسم هاي همکاري بين دولت ها ايجاد اعتماد و امنيت کرده و به ثبات نظام بين الملل کمک مي کنند؛ ثالثاً، رژيم ها با عوامل مختلف ، که مهم ترين آن ها قدرت است ، تغيير مي کنند (عسگر خاني ،١٧١:١٣٨١).
اين رژيم در سال ١٩٨٧ به صورت غيررسمي و داوطلبانه نوعي از موافقت نامه هاي چندجانبۀ کنترل صادرات را نشان مي دهد که طي نگراني هاي امنيتي امريکا و ديگر کشورهاي داراي تکنولوژي پيشرفتۀ موشکي براي مقابله با انتقال تکنولوژي موشک به کشورهاي جهان سوم تشکيل شده است و مي کوشد با ايجاد اعتماد و همکاري درزمينۀ تکنولوژي موشکي و انتقالات بين المللي موشک به ثبات بين المللي دراين زمينه کمک کند و مي توان گفت عامل اصلي در اعمال و تغيير آن تصميمات کشورهايي مانند امريکاست (٢٠١٦٢٧,Ramachandra).
ابعاد تکثير موشکي باتوجه به اهميت موشک در راهبرد نظامي -دفاعي کشورهاي در حال پيشرفت ، پس از دستيابي کشورهايي مانند عراق به موشک هاي بالستيک توجه جامعۀ کنترل تسليحات و توجه جهاني به موضوع تکثير موشکي - که قابليت حمل سلاح هاي هسته اي ، ميکروبي و شيميايي را مي تواند داشته باشد- جلب شد و موشک به عنوان يک سلاح کشتارجمعي در دستور کار خلع سلاح و کنترل تسليحات جهاني قرار گرفت ؛ به طوري که ، هدف اصلي رژيم کنترل تکنولوژي موشکي همکاري براي محدود کردن انتقالات تکنولوژيکي در مسير تکثير موشکي بود.