چکیده:
انسان در طول تاریخ همواره برای زندگی کردن, خلاقیت خویش را به خرج داده و سازه هایی
آفریده است. که او را در حل مشکلات .باری می کرده است. آثار به جا مانده از حیات اجشساعی
در نقاط مختلف ایران, نشان از تاریخی پویا و مردمان سختکوش این مرز و بوم داشته است. از
مهمترین بناهایی که نقشی اقتصادی- صنعتی در زمانی نچندان دور داشته عصارخانه ها
(کارخانه های روغن گیری) می باشند. کارخانه هایی پیشرفته, کوچک با ساختارهای پیچیده
که موید ویژگی های اقتصادی -کشاورزی و صنعتی بوده و از طرفی دارای ساختار معماری
جالب.و در خور توجه بوده اندء غالب پناها آمروزه به جهت اینکه کاریری خود را دست: داده آند.
متروک شده و در حال ویرانی و فراموشی می باشند و امروزه می توان با حفظ و احیاء اینگونه
بناها هویت های فرهنگی- محلی را حفظ نمود و نیز در جذب گردشگر کوشش نمود.
عصارخانه صالحی در شهر فرخشهر از توابع شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری, نمونه
ای است که علی رغم منسوخ شدن شیوه های قدیمی روغن گیری,» در همان شکل و فضابا
وسایل برقی و جدید به انجام عمل و روغن گیری می پردازد. بنایی که هم به جهت معماری و
هم به جهت موقعیت جغرافیایی و قابل توجه است. از آنجا که چنین موضوعاتی کمتر مورد
توجه بوده است. بخشی از این تحقیق با بررسی میدانی صورت گرفته است. ارزیابی و تحلیل
عصارخانه ها و مخصوصا عصارخانه فرخشهرء می تواند بخشهایی از تاریخ اجتماعی و حتی
اقتضادی آیران را روشن سازد.
خلاصه ماشینی:
فضاهای معماری عصارخانه صالحی: فضای آسیاها این فضا خود به سه قسمت مجزا تقسیم می شود : استراحتگاه، آسیای شماره 1وآسیای شماره2، این بنا به گونه ای است که وقتی از ورودی اول که در سمت غرب بنا است وارد می شویم یک فضای توقف به صورت چلیپا شکل وجود دارد که در گذشته در سمت غربی این فضا که رو به دیوار بوده یک سکو، جهت استراحت کارگران وجود داشته است،که در حال حاضر برداشته شده وبه جای آن دفتر کار عصار خانه ایجاد شده، سقف این قسمت با روش 4 بخشی و به وسیله آجر ساخته شده است که امروزه به جای سکوی استراحت کارگران دفتر عصارخانه ایجاد شده، از این قسمت یک ورودی اندازه 5/1×30/2 متر رابه فضایی دیگر که تیرخانه می باشد متصل می کند.
، سپس وارد فضای آسیای شماره 1 که بزرگتر است و شعاع آن 4 متر است می شویم این قسمت دارای سنگهای بزرگتر بوده است که بار بیشتری می داده اند، فضایی گرد با پوشش کلمبو دارد و مصالح آن از آجر است که در این فضا تاقچههایی در 4 طرف فضا قرار گرفته است، در وسط فضا در گذشته سنگ آسیای با ارزشی وجود داشته که امروزه آن را برداشته و به دیوار تکیه داده اند، این سنگاز جنس سنگ های کوه لاسو است که در ورودی آسیا به کار می رفته و دارای حجاریهای بسیار نفیس و کم نظیری متعلق به عصارخانه میر در اصفهان و دوره صفویه می باشد.