چکیده:
در این مقاله با توجه به اهمیت و نقش مهم آدبیات کودک در آموزش
مهارتهای زندگی, آثار خانم لاله جعفری, از نویسندگان پرکار و
فعال کودک بررسی شده است. طی این پژوهش هشت کتاب داستان
از این نویسنده را که برای گروه های سنی ب وج نوشته شده» به
لحاظ چگونگی پرداختن به مهارتهای زندگی مرور کردهایم. ابتدا
خلاصهای از هر داستان نقل میکنیم و سپس مهارتی را که نقش و
جلوهی پررنگتری در داستان داشته توضیح میدهیم.
سازمان بهداشت جهانی, مهارتهای زندگی (life skills ) را چنین
تعریف کرده است:
«توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت. به گونهای که فرد بتواند با
چالشها و ضروریات زندگی روزمرهی خود کنار بیاید.» (۱)
به طور کلی,. مهارتهای زندگی تواناییهایی هستند که منجر به
ارتقاء بهداشت روانی افراد جامعه. غنای روابط انسانی, افزایش
سلامت و رفتارهای سلامتی در سطح جامعه میشوند.
این مهارتها «به ما کمک میکنند در موقعیتهای مختلف. عاقلانه
و صحیح رفتار کنیم. به طوری که آرامش داشته باشیم لذت بیریم
و درعین حال با دیگران ارتباط مفیدی برقرار کنیم؛ بدون توسل
به خشونت و یا خودخوری بتوانیم مسایل پیش آمده را حل نمائیم
وسرانجام ضمن کسب موفقیت در زندگی, احساس شادمانی داشته
باشیم.» (۲)
مهارتهای زندگی» زمینهی سازگاری و رفتار مفید را برای فرد فراهم
میکنند و او را قادر میسازند تا مسئولیتها و نقش اجتماعی خود را
بپذیرد و بدون لطمه زدن به خود و دیگران» با خواستها و انتظارات رت رون
و مشکلات روزانه به شکل موّئری روبهرو شود. ده مهارت زندگی که باس
سازمان بهداشت جهانی مشخص نموده عبارتاند از:
۱ مهارت خودآگاهی
(self-awareness)
۲ مهارت همدلی (empathy)
۳ مهارت روابط بین فردی(interpersonal relationship skills)
۴ مهارت ارتباط موثر (communication effective)
۵ . مهارت مقابله با استرس (stress coping with)
6 . مهارت مدیریت بر هیجان (emotions coping with)
7. مهارت حل مسئله (problem solving)
8 . مهارت تصمیمگیری (decision-making)
٩ . مهارت تفکر خلاق (thinking- creative)
10 . مهارت تفکر نقاد (thinking-critical1)
خلاصه ماشینی:
" کودکان با آموختن مهارت های زندگی می تو نند ویژگی ها و ستعد دهای خود ر شکوفا کنند، محدودیت ها و نقاط ضعف خود ر شناخته و به رفع آن ها بپرد زند، مسئولیت های فردی و جتماعی ر بپذیرند و رتباطات خوب و سالمی با دیگر ن د شته باشند، تصمیم های صحیح و درستی بگیرند، تعارضات و مشکلات خود ر بدون صدمه زدن به خود و دیگر ن حل کنند، خشم خود ر کنترل کنند و با تنش های روز نه به طور موثر و سازگار نه کنار بیایند.
در مهارت برقر ری ر بطه موثر با دیگر ن، می خو هیم شیوه ی صحیح رتباط کلامی و غیرکلامی ر بیاموزیم تا بتو نیم نظرها، عقاید، خو سته ها، نیازها و هیجان های خود ر به طور صحیح بر ز کرد ٠ و به هنگام نیاز ز دیگر ن درخو ست کمک و ر هنمایی کنیم.
)) (لا) کودکی که ز همان بتد شییوه های مناسب برقر ری رتباط با دیگر ن ر آموخته باشد، قطعآ در بزرگ سالی و در مو جهه با فر د مختلف (که چه بسا با و سنخیت و نزدیکی هم ند شته باشند) موفق / با خواندن این قصه، مخاطب می آموزد که نسبت به حالت های مختلف روحی و عاطغی نزدیکان خود بی تغاوت نباشد و در شرایط دشوار نگرانی و مشکلات با آن ها همدلی کند.
در د ستان ~ ن`رنجی نیز مهارت های همدلی، تفکر خلاق و رتباط موثر به زیبایی جلوه گر شده ند که بر ی طولانی نشدن مطلب ز پرد ختن مفصل به آن ها پرهیز کرده و به همین شاره ی کوتاه بسنده می کنیم."