چکیده:
هدف: هدف از این پژوهش بررسی و ترسیم ساختار فکری حوزۀ موضوعی علوم گیاهی ایران بر اساس بروندادهای دانشمندان ایرانی این حوزه در بازۀ زمانی 1369 تا 1388 (1990-2009) میباشد. روش: این پژوهش به روش علمسنجی با رویکرد تحلیل هماستنادی نویسنده صورت گرفت و برای تحلیل جایگاه شبکهای نویسندگان پایه نیز از روش تحلیل شبکههای اجتماعی استفاده شد. جامعۀ این پژوهش را کل ارجاعات انتشارات ایرانیان در این حوزه تشکیل میدهد. یافتهها: نتایج این پژوهش ارائۀ تصویری کلان از شالودههای فکری این حوزه به صورت تصویری و تحلیل آن میباشند. بر این مبنا سعی شد نویسندگان پایه و مرجع این حوزه بر اساس شاخص تحلیل شبکههای اجتماعی چون مرکزیت، تازگی، ماجولاریتی، سیلهوئت، و تراکم و همچنین شاخصهای زمانی و استنادی مورد تحلیل قرار گیرند. نتیجهگیری: یافتههای این پژوهش نشان داد که نویسندگان پایۀ این حوزه را میتوان در قالب دو گروه کلی «نویسندگان پیشکسوت با تأثیرگذاری نسبی و مرکزیت حداقل» و «نویسندگان پایۀ نسبتاً جوان محوری با تأثیرگذاری بالا» دستهبندی کرد. همچنین میتوان 18 تخصص را برای این حوزه شناسایی کرد که مبانی فکری قدیمیترین آنها به سال 1958 و جدیدترین آنها به سال 1995 میرسد.
Aim: The aim of the research was investigating and visualizing the intellectual structure of Plant Science subject area based on outputs of Iranian scholars of the field indexed in ISI ranked journals during time span of 1990-2009.
Methodlogy: This scientometric research is based on citation analysis and the author-co-citation analysis and social network analysis have been utilized for evaluating the base authors in citation network of the field. The population of the research was all references of the mentioned publications. The sample was the top 1 percent cited scholars of the field.
Findings: The result of the research is presenting a macro image of the intellectual foundations of the field and its analysis. Also we analyzed and ranked the subject area based on its specialties, and new social network, temporal and citation indicators such as novelty, centrality, modularity, silhouette, density …. The fingings of the research can be used for policy makers and Plant Science scholars.
خلاصه ماشینی:
اکثر این کارهای پژوهشی به تبع استفاده از نرم افزار هیست سایت گارفیلد، دیدی تاریخی دربارة حوزه های موضوعی مورد پژوهش ارائه میکنند؛ بعضی دیگر پژوهش ها نیز تنها با استفاده از فنون هم نویسندگی ٣ به توصیف روابط میان نویسندگان پرداخته اند (از جمله عصاره ، نوروزی چاکلی و کشوری، ١٣٨٩).
در این پژوهش از برخی شاخص های جدید بهره برده شده است که در ادامه به اختضار معرفی میشوند: ساختار فکری یک حوزة علمی : استخراج مجموعه دانش دانشمندان یک حوزة موضوعی بر اساس نویسندگان پایه و روابط شبکه ای میان آن ها است که با استفاده از فن هم استنادی نویسنده ١ برای این حوزة موضوعی مشخص خواهد شد (چن ، ٢٠٠٩ الف ).
در این بخش همچنین برای شناسایی بهتر ساختار فکری این حوزة موضوعی ابتدا نویسندگان پایه با استفاده از فن خوشه بندی مبتنی بر بیشینه سازی انتظار و براساس شاخص هایی چون میزان استناد دریافتی، میانگین سال انتشار آثار، مرکزیت میانی، و نیم عمر استنادی به گروه های مختلف دسته بندی میشوند.
از نظر شاخص پیج رنک نیز میتوان گفت که تخصص ششم با نمرة میانگین ١/٠٨ از بیشترین میزان ارتباط هم استنادی بین نویسندگان پایه برخوردار است و بنابراین شناخته شده ترین تخصص این حوزة موضوعی محسوب میشود.
فهرست نویسندگان برتر پایۀ فکری حوزة موضوعی علوم گیاهی از نظر شاخص پیج رنک (رجوع شود به تصویر صفحه) داده های مبتنی بر جدول ٦ نیز نشانگر آن است که ٧ مورد (٣٠/٤٣ درصد) از شناخته شده ترین نویسندگان این حوزة موضوعی، ایرانی هستند.