چکیده:
هدف این مقاله طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی به منظور بررسی اثر رانتجویی تجاری بر رفتار نیروی کار در اقتصاد ایران است. نتایج تجربی از تجزیه و تحلیل توابع واکنش آنی حاکی از آن است که با وارد شدن شوک مثبت درآمد تجاری به اقتصاد ایران ضریب رانتجویی تجاری افزایش یافته و نیروی کار از فعالیت تولیدی خود کاسته و به فعالیت رانتجویانه روی میآورد. همچنین به منظور بررسی دقیقتر هزینه رفاهی رانتجویی نیروی کار، با استفاده از الگوی تغییر جبرانی لوکاس نشان داده شده است که با ده درصد کاهش در رانتجویی 6 درصد منفعت رفاهی خانوار افزایش مییابد. لذا پیشنهاد میشود سیاستگذار اقتصادی با وضع تعرفه وارداتی بر اساس نیازهای اقتصادی و معیشتی جامعه، فضای چانهزنی و کسب منفعت توسط صاحبان سود را محدود کند.
The purpose of this paper is to design a Dynamic Stochastic General Equilibriummodel to examine the effect of trade rent-seeking on labor behavior in Iran's economy. The empirical results of the analysis of Impulse Response Functions indicate that، with the positive shock of the trade revenue، the trade rent-seeking rate has increased، and the labors has reduced its productive activity. In order to examine more precisely the welfare cost of rent-seeking، by Lucas's compensated variation pattern has been shown to decrease a 10% in rent-seeking rate it is increased households welfare benefit by 6%. Therefore، it is suggested that the economic policymaker with the import tariff setting based on the economic and society’s livelihood needs restricts the bargaining by the owners of the profit.
خلاصه ماشینی:
نتایج تجربی از تجزیه و تحلیل توابع واکنش آنی حاکی از آن است که با وارد شدن شوک مثبت درآمد تجاری به اقتصاد ایران ضریب رانتجویی تجاری افزایش یافته و نیروی کار از فعالیت تولیدی خود کاسته و به فعالیت رانتجویانه روی میآورد.
از اینرو، در این پژوهش با طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران و تبیین رانتجویی تجاری در آن، به ارزیابی اثرات شوک رانتجویی تجاری بر رفتار نیروی کار و سایر متغیرهای کلان اقتصادی پرداخته میشود.
بنابراین قید بودجه خانوار برابر است با: و معادله حرکت سرمایه نیز برابر رابطه (3) است: (به تصویر صفحه رجوع شود)در روابط (2) و (3)، نرخ دستمزد حقیقی، نرخ حقیقی اجاره سرمایه، بازده حقیقی خالص اوراق مشارکت یک دورهای، مالیات پرداختی خانوار به دولت ، سطح عمومی قیمتها، سود توزیع شده بنگاههای تولیدکننده کالای واسطهای، حجم سرمایه در دوره t، نرخ استهلاک سرمایه، درآمدهای وارداتی دولت (نظیر تعرفه)، درصدی از درآمدهای وارداتی دولت است که نیروی کار در جستجوی تصرف آن است و از این رو درجه رانتجویی نامیده میشود و درصدی از ساعت کاری است که به کار مولد اختصاص مییابد.
مشاهده میشود بر اثر یک شوک مثبت وارد شده به درآمدهای تجاری دولت (که در الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی تبیین شده برای اقتصاد ایران درآمد تعرفه واردات به عنوان نماینده درآمد تجاری دولت حاصل از وضع محدودیت تجاری وارد الگو شده است) با توجه به سهمی از آن در بودجه خانوار، درآمد نیروی کار افزایش یافته و از اینرو، با توجه به اثر جانشینی فراغت که یک کالای عادی محسوب میشود، افزایش یافته و در مقابل زمان تلاش کاهش مییابد (نمودار H).