چکیده:
در این مقاله به تبیین "مساله شر و تحلیل اشکال های وارد برآن" از نظر ملاصدرا پرداخته شده مساله اصلی این است.
خداوندی که دارای صفاتی همچون خیرت. حکمت, قدرت و علم میباشد؛ چرا در عالم, شر را روا می دارد؟ یا راز تفاوتها میان
موجودات عالم در چیست؟ هدف این پژوهش کشف و ارائه توجیه شرور از نظر ملاصدرا بوده است. دراین پژوهش با استفاده از
مسائل متنوعی تحلیل شدهاند که عبارتند از: مفهوم خیر وشرء انواع شرورء جزای عمل, قضای الهیء نسبی واضافی بودن شرورء
اشکالات واردبر مسئله و جوابگویی به آن ها رابطه عدل وحکمت الهی. درنهایت راز تفاوتهای عالم تبیین شده واین نتایج به
دست آمده است. وی مانند سایر حکما ومتآلهین ضمن عدمی و نسبی دانستن شرور وتوجیه آنها ریشه تفاوت و تبعیضهای
ظاهری در بین موجودات عالم را در استعداد و ظرفیتهای ممکنات میدانند. نه از ناحیه خداوند؛ زیرا خداوند مساوی با خیر
محض, تمام و کامل است و جز خیر هم چیزی از او صادر نمیشود. نکته پایانی که لازم است بیان شود این است., خداوند را از منشا شرور بودن مبرا دانسته است که این تاثیر زیادی بر اعتقادات و باورهای تربیتی ایمانی ما دارد.
خلاصه ماشینی:
"ذات خداوند که عالم به ماسوای خود است به بهترین وجه است بدان جهت که صورت علمی اشیاء عین ذات او می باشد؛ پس موجودات پیش از خلقشان صورت های علمی الهی ودارای وجود الهی قدوسی (خالص از ماده) بوده اند و هر وجود الهی بالضروره در نهایت زیبایی، خوبی و کمال باشند و این صورت های علمی اگر تحقق کنند باید در نهایت زیبایی و خوبی باشند و به بهترین وجه ممکن آفرینش شوند پس آفرینش را مرتبه مرتبه و دارای مراتب متعددآفریده همچنانکه مراتب بالای موجودات در نهایت آراستگی و زیبایی هستند مانند عقول، پس مراتب پایین هستی نیز باید مانند مراتب بالای آن در نهایت آراستگی، زیبایی، خوبی و استواری باشد در نتیجه جهان آفرینش بطور جزءی چون تجلی خداوند و منبعث از وجود علمی پروردگار عالم و خیر کامل می باشند پس در مقام خلق و متجلی شدن در نهایت استحکام و آراستگی هستند و از خدای بزرگ وخیر اعلی و فیض اقس جزاین انتظار نمی رود که هر چه را آفریده و خواهد آفرید به بهترین وجهی که امکان خلق برای آن باشد و این همان نظام احسن و بهترین نظام ممکن است و هر موجودی در عین حال که دای حد مرزهای وجودی مخصوص به خود می باشد و ضعف و نقص هایی در موجودات هست بعضی ها وجود شدید و قوی بعضی ضعیف، بعضی کامل تر برخی ناقص اما در عین حال در هر مرتبه ای که هستند در نهایت آراستگی و استحکام قرار دارند (ملاصدرا 1380،7: 141 - 144)."