چکیده:
هدف حق بر زبان مادری آن است که برای اقلیتهای زبانی شرایطی ایجاد شود که به جای استفاده از زبان اکثریت، از زبان مادری خود استفاده کنند. از آنجایی که این حق، یک حق جمعی به شمار میرود، افراد از دیگران میآموزند چگونه از زبانشان برای ارتباط استفاده کنند و از طریق استفاده از آن وابستگیهای خود را با اعضای گروه اقلیتی خود مطالعه کنند. بخش اعظم این حق در حوزة آموزش اتفاق میافتد. اهمیت آموزش به زبان مادری، رابطة مستقیمی با حقهای دیگر بشری دارد. از آنجایی که آموزش در زمره حقوق الزامآور است، دولتها موظفاند بر اساس سیستم توسعة زبان، اقدامات لازم برای بهرهمندی اقلیتها از حق آموزش به زبان مادری را بر اساس قوانین داخلی و تعهدات بینالمللی انجام دهند.
خلاصه ماشینی:
"بـر اسـاس نظـر کمیسیون حقوق بشر طبق مادة ٢٧ میثاق حقوق مدنی و سیاسی که صرفا دولت ها را متعهـد می کند که اقلیت های زبانی را از حق اسـتفاده از زبـان مـادری خـود محـروم نکننـد، چنـین برداشت می شود که اتخاذ اقدامات مثبت توسط دولـت هـا بـرای تـضمین حمایـت از هویـت گروه های اقلیت ها و حقوق اعضای آن ها برای حفظ و نگهداری زبان وفرهنگ ، در ارتباط با دیگر اعضای جامعه ضروری است .
با توجه به مفاد مادة (٣)٤ اعلامیه حقوق اقلیت های ملی ، بومی ، دینی و زبـانی (که از این پس اعلامیۀ حقوق اقلیت های سازمان ملل خوانـده مـی شـود) مـادة ٣٤ اعلامیـۀ کپنهـاگ (Copenhagen Declaration on Social Development) و مـادة (٢) (١)٢٩ کنوانسیون حقوق کـودک (The United Nations Convention on the Rights of the Child) علاوه بر تشویق دولت ها به آشنایی با تاریخ ، سنت ، زبان وفرهنـگ اقلیـت هـا در بـین کـل جمعیت کشور، دولت ها را متعهد می سازند که در حد امکان شرایط را برای اعضای گروه های اقلیت های زبانی برای یادگیری زبـان مـادری خـود بهبـود بخـشند.
بند ٢ مادة ١٤ این کنوانسیون از دولت ها می خواهد که شرایط لازم برای دسترسی به فرصت هـای یادگیری و آموزش زبان مادری اقلیت ها رافراهم کنند در پاراگراف ٧٤ گزارش تفسیری ایـن کنوانسیون ، (٧ :١٩٩٩ ,Grin) این چنین بیان می شود که این ماده در راسـتای حفـظ و توسـعۀ هویت اقلیت های زبانی است و استثنایی برای آن وجود ندارد، اما از آنجایی که معلوم نیـست حقوق مندرج در مادة (١)١٤ چگونه قابل استیفا است ، گـزارش تفـسیری کنوانـسیون اعـلام می کند که این ماده انجام هیچ گونه اقدامات مثبت در حوزة کمک های مالی به اقلیت ها را بر دولت ها تحمیل نمی کند."