چکیده:
درباره ورائت علم نبوی به ائمه اطهار علیهم السلام روایات بسیاری وجود دارد؛ لذا با آگاهی از روش
و بیش معصومان علیهم السلام به ویژه حضرت علی علیه السلام میتوان به استفاده صحبح از قرآن و علوم
مربوطه آن دست یافت. نوشتار حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که حضرت علی علیه السلام
چه نقشی در گسترش تفسیر و علوم قرآنی داشته است. محور اصلی نوشتار این بررسی
جایگاه امام علی علیه السلام در زمینه تفسیر و علوم قرآنی و اقدامات ایشان برای جلوگیری از عدم
تحریف قرآن و اسلام است. بیان انواع روشهای تفسیری امام علی علیه السلام خود دلیلی بر علم
وسیع ایشان است که سبب تربیت شاگردان بزرگ و اهل معرفتی شد تا بتوانند معارف را در
بین مردم در قالب تفسیر و روایات بیان کنند. همچنین با علوم قرآنی و آموختن آن به
اصحاب سبب عدم تحریف قرآن شد؛ به طوریکه اگر این اقدامات شایسته نبوده نسلهای
بعدی از این فیض عظیم بیبهره میماندند.
خلاصه ماشینی:
از سوی دیگر طبق، روایتی، پیامبر( امام علی( را با قرآن و قرآن را با ایشان قرینه ساخته (شبلنجی، نور الابصار، 1373: 89؛ نیشابوری، المستدرک على الصحیحین، 1418: 3/ 134، ح 4628؛ مفید، الجمل، 1371: 417؛ طوسی، الأمالی، 1414: 460، ح 1028 و 506، ح 1108) و در جایی دیگر به علم حضرت علی( از ظاهر و باطن قرآن اشاره نموده است (ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، 1379: 2/ 43؛ معرفت، التفسیر والمفسرون، 1419: 1/ 90؛ طبرسی، مجمع البیان، 1383: 1/ 7).
همین سخنان عمق ملازمت بین قرآن و عترت را آشکار مینماید و با اتمام حجت الهی بر مردم، علم و تفسير قرآن را نزد على( میداند که هرگز از او جدا نمىشود (مكارم شيرازى، آيات ولايت در قرآن، 403)؛ چرا که امام علی( از نظر علمی استفاده فراوانی از ساحت مقدس پیامبر میبردند؛ به طوری که هر روز صبح زود (نسائی، سنن نسأی، 1411: 1/ 178؛ ابن حنبل، مسند احمد، 1416: 1/ 85) و اول شب (عسگری، معالم المدرستین، 1412: 2/ 305؛ قزوینی، سنن ابن ماجه، بیتا: حدیث 3708) به خانه آن حضرت میرفتند و تمام سؤالات خود را از حضرت میپرسیدند و بعد از املای پیامبر مطالب را مکتوب میکردند (عسگری، معالم المدرستین، 1412: 2/ 304؛ صفار، بصأر الدرجات، 1404: 198).