چکیده:
نوشتار حاضر بررسی و نقد مقاله «شفاعت» در دایرةالمعارف قرآن الیورلیمن به قلم اسماء
افسر الدین استاد دانشگاه نوتردام ایالات متحده میباشد. موّلف آیات ناظر به «شفاعت» و نظر
مسلمانان درباره این موضوع را مطرح کرده است، اما با تکیه بر عقیده «وهابیت» شفاعت و
زیارت را مردود میداند، در حالی که از نظر قرآن کریم» شفاعت غیر استقلالی و با اذن ای
امری ثابت است؛ چرا که شفاعت جریان رحمت الهی و شامل کسانی است که مورد رضایت
خداوند باشند و شفاعت بتها که پندار ناروای مشرکان بوده» مردود دانسته شده است. شفاعت با
بتپرستی در مواردی همچون استقلالی نبودن شفاعت شفیعان، رشد وتعالی فرد در محبت
شفاعتکنندگان، جایز نبودن پرستش شافعان، دارای حیات و شعور بودن شفیعان، مشروط بودن
شفاعت و صاحب اختیار نبودن شفیعان در ذلت یا عزت و پیروزی یا تفاوتهای اساسی
دارد؛ بنابراین، معادل دانستن این دو مقوله قیاس مع الفارق است. زیارت قبور اولیاء و توسل به
ایشان نیز موافق نص شریف قرآن کریم و روایات میباشد و باورهای فرقه ضاله وهابیت
برخلاف تعالیم مکتب اسلام است
خلاصه ماشینی:
مؤلف آیات ناظر به «شفاعت» و نظر مسلمانان درباره این موضوع را مطرح کرده است، اما با تکیه بر عقیده «وهابیت» شفاعت و زیارت را مردود میداند، در حالی که از نظر قرآن کریم، شفاعت غیر استقلالی و با اذن الهی امری ثابت است؛ چرا که شفاعت جریان رحمت الهی و شامل کسانی است که مورد رضایت خداوند باشند و شفاعت بتها که پندار ناروای مشرکان بوده، مردود دانسته شده است.
در این اظهارات محمد[(] به صورت شفاعتکننده فعال امت خود در روز قیامت تصویر شده است؛ بنابراین، حدیثی از کتاب بخاری اعتبار شفاعت به همه کسانی که شریکی برای خدا قائل نشوند، تعمیم داده میشود.
بغوی ذیل آیه (وَ أَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يخَافونَ أَن يحُشَرُواْ إِلىَ رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلىِ وَ لَا شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ( (انعام/ 51) مینویسد: و همانا خداوند در این آیه، شفاعت را برای غیر خود نفی کرد با اینکه انبیا و اولیا نیز شفاعت میکنند؛ زیرا ایشان شفاعت نمیکنند مگر به اذن خدای متعال (بغوی، معالم التنزیل فی التفسیر القرآن، 1420: 2/ 165).
چهار ـ معادل دانستن شفاعت با بتپرستی در این مدخل با عبارت «مسلمانان مکبتیتر» از اعتقاد وهابیان مبنی بر معادل دانستن شفاعت با بت پرستی حمایت شده است، حال آنکه بین روش مشرکان در شفیع دانستن بتها که نوعی بت پرستی به شمار میآید با شفاعتی که مد نظر قرآن کریم و روایات است، تفاوتهای بسیار وجود دارد.
همچنین زیارت قبور اولیای الهی را مردود میشمارد، لیکن به استناد آیات قرآن کریم و روایات قطعی که در منابع شیعه و سنی موجود است، شفاعت شفیعان در دنیا و روز قیامت برای نجات گنهکاران با شرایطی خاص، امری پذیرفته و ثابت است.