چکیده:
این پژوهش به ارائه مدل مبتنی بر خانواده در زمینه پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر در بین دانش آموزان پرداخته است. چهارچوب این تحقیق از تلفیق نظریات نظم اجتماعی پارسونز و دیدگاه کنترل اجتماعی نای و هیرشی و نظریه یادگیری اجتماعی ساترلند می باشد. جامعه آماری این تحقیق 1200 نفر از دانش آموزان دختر مقاطع راهنمایی و دبیرستان شهر تهران به صورت مساوی از بین چهار منطقه 12، 5، 4، 16 با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و استفاده از تکنیک پرسشنامه بوده است. نتایج نشان می دهد که متغیرهای نظارت خانوادگی، تعهدات آموزشی، اعتقادات دینی در خانواده، اختلافات خانوادگی، تمهید امکانات از طرف خانواده، مجرمیت در خانواده، از هم گسیختگی خانواده و پایگاه اقتصادی و اجتماعی دانش آموزان با گرایش به اعتیاد رابطه دارد.
خلاصه ماشینی:
"(رجوع شود به تصویر صفحه) همانگونه که در جدول فوق نشان داده شده است بیشتر پاسخگویان به گویه هـای متغیـر اعتقادات مذهبی پاسخ مثبت داده اند و در آنها انجام واجبات دینی و رعایت پوشش اسلامی در مجالس خانوادگی را بسیار مهم دانسته اند بـه صـورتی کـه ٧٧/٨ درصـد از پاسـخگویان اظهار داشتند که انجام واجبات دینی خیلی مهم است ، ١٤/٦ درصد نیز زیاد اظهار داشتند و ٥/٢ درصد نیز به گزینه ی متوسط پاسخ دادند.
(رجوع شود به تصویر صفحه) برطبق جدول فوق که به ارائه ی نتایج حاصـل از گویـه هـای تعهـد نسـبت بـه انتظـارات آموزشی میپردازد نشان میدهد که اکثر دانش آموزان در جامعه ی نمونه نسبت به انتظارات آموزشی که شامل شاخص هایی چون غیبت غیر مجاز از مدرسه ، گوش دادن به نصیحت های پدر و مادر، فرار از مدرسه ، علاقه مندی بـه علـم آمـوزی و مدرسـه ، شـرکت در برنامـه هـای مدرسه و پایبندی به رعایت مقررات مدرسه اسـت پاسـخ مثبـت داده و بنـابراین نسـبت بـه مدرسه و مقررات آن پایبندی زیادی دارند به طوری که در پاسخ به گویه ی غیبت غیر مجاز در مدرسه ٨٠/٨ درصد پاسخ خیلی کم دادند و ٩٥ درصد نیز اظهار داشتند که حتـی بـرای چند ساعت نیز از مدرسه فرار نکرده اند.
نتیجه گیری یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که عوامل خـانوادگی نقـش مهمـی در گـرایش دانش آموزان دختر به سمت اعتیاد دارند که مهم ترین آنها عبارتند از : اختلافات خانوادگی، عدم تأکید بر اعتقادات مذهبی در درون خانواده، نظـارت محـدود و ناقص در درون خانواده، تعهد آموزشی پایین عدم تمهید امکانات و فرصت های مناسب بـرای دانش آموزان."